در هم تنیدگی عناصر فرهنگی و لذت

چنان كه گذشت، سطوح مشاهداتى فراز از نظر كاركردى درهم تنيده اند و اين انسجام درونى را به خوبى مى توان در ارتباط ميان عناصر فرهنگى و سيستم پاداش بازيافت. شواهد فراوانى در مورد پيوند ميان عناصر فرهنگى و لذت وجود دارد. آزمايش مشهور گلدشتين در مورد اثر موسيقى بر افزايش اندورفين مغزو نقش جوک و فيلم هاى كمدى در سرخوشى بديهى مى نمايند.اما آنچه شايسته ى بررسى بيشتر است، نقش محورى سيستم پاداش در گزينش طبيعىِ عناصر فرهنگى است. اين موضوعى است كه به زودى بار ديگر به آن باز خواهيم گشت. در اينجا تنها گوشزد كردن اين نكته لازم است كه دو سطح از همانندسازها در بدن يک انسان قابل تعريف هستند:

سيستم ژنومى در سطح زيستى و سيستم عناصر فرهنگى.

اين دو لايه پيوند نزديكى با هم دارند و از قواعد مشابه و درهم پيوست هاي براى همانندسازى بهره مى برند. اگر تمام شش ويژگى يادشده را با هم جمع ببنديم، مى بينيم كه عنصر فرهنگى سيستمى تكاملى است. هر سيستمى كه توانايى همانندسازى داشته باشد، جهش پيدا كند، و نظامى از انتخاب طبيعى بر آن عمل كند، عناصر تكامل خواهد يافت و به تدريج بر پيچيدگى خود خواهد افزود فرهنگى هر سه شرط يادشده را بر آورده مى كنند، پس شايسته است به عنوان سيستمى تكاملى مورد وارسى قرار گيرند.