منشهاى شعرگونه
با اين همه، زبان كودکنماى علمى تنها شيوه ى صورتبندي منشها نيست. راهبرد دومى هم وجود دارد كه با كم كردن تعداد واژگان و بالا بردن تراكم ارتباطات بيناواژگانى همراه است. اين راهبرد زيرمجموعه اى از منشها را در بر میگيرد كه حالتى استعارى، مبهم و شاعرانه دارند.
كم بودن تعداد عناصر معنايى به كار گرفته شده در اين منشها به بسط دامنه ى معنايشان مى انجامد و اين همان عاملى است كه از سويى ارتباطات درونى غنى و چندسويه را ممكن مى سازد، و از سوى ديگر - به کمک همين عامل نخست - ابهام و چندمعنايى منش را رقم مى زند.
منشهاى شعرگونه از واحدهاى معنايى پيچيده (واژگانى مبهم) تشكيل شده اند، اما خودشان ساده تر از منشهاى گاه غول آساى علمى هستند، و فاقد سلسله مراتب بسيار و شاخه هاي انبوهِ آنان هستند. نظريه هاي علمی می توانند ميان شماري نامتناهی از منشهاي كوچک و روشن و دقيق همنشينی و تركيب ايجاد كنند، اما در مورد منشهاي مبهمِ شعرگونه چنين امكانی وجود ندارد. هر چه ابهام و تراكمِ ارجاع هاي درونیِ ميان نمادها در يک منش شعرگونه بيشتر باشد، معنايی بيش از پيش مستقل و كنده شده از زمينه را حمل خواهد كرد و چفت و بست شدنش به سايرمنشها دشوارتر خواهد نمود.
منشهاى شعرگونه، به دليل ابهام درونى شان، در ميان كنشگرهاى انسانىِ متفاوت - بسته به زمينه ى منشهاى موجود در مغزشان - معانى
متفاوتى را ايجاد مى كنند. پس اين منشها كاركردِ ارتباطى چندانى ندارند و براى تنظيم كنش متقابل افرادى كه با زمينه ى ذهنى يكديگر آشنايى ندارند، ناكارآمد هستند.
در جوامع سنتى و كشاورزى، كه تراكم جمعيت در شهرها و روستاها اندک بود و همه به شكلى با همديگر خويشاوند يا آشناى نزديک بودند، همين منشها براى تنظيم كنشهاى اجتماعى نيز بسنده می نمودند. اما با وقوع انقلاب صنعتى و پيچيده شدن جوامع انسانى، تراكم جمعيت درواحدهاى شهرى به قدرى بالا رفت كه آن اندركنش هاى عاطفىِ گذشته در زمينه اى از روابط عقلانی بين بيگانگان گم شد. استفاده از منشهاى شعرگونه براى انتقال معنا بين كنشگرانى كه با يكديگر آشنايى چندانى ندارند به بروز سوءتفاهم ها و برداشت هاى نادرستى مى انجامد و نظام اجتماعى را ناپايدار مى سازد.
