آیا تفکر سخن گفتنِ خاموش با خود است؟

ویگوتسکی در آن هنگام که سرگرمِ پژوهش در مورد سازوکارِ روانشناختی تفکر بود، سازمان یافتگیِ آن را باساخته ای زبانی همانند می دید و این جمله ی مشهور را نوشت که: تفکر، سخن گفتنِ خاموش با خویشتن است. از آن پس، این جمله را بسیار تکرار کرده اند و در حوزه های گوناگون فراوان در پیِ شواهدی در راستای تقویت اش بوده اند. دستاوردهایی درخشان از این کندوکاوها حاصل شده است و داده هایی انبوه و پرشمار فراهم آمده است، که زبانمند بودن ساز و کارهای عقلانی را تأیید می کند.

تاریخِ اندیشه و علم، انباشته از داوری هایی همانگویانه است و کشفیاتی که بیشتر از وابستگی به رخدادهای جهان خارج، در انتظار و پیشفرض های مشاهده گران ریشه داشته است. بر این باورم که اسطوره ی زبانی بودنِ عقلانیت نیز مثالی از این مجموعه باشد. به بیان دیگر، گمان میکنم تفکر سخن گفتنِ خاموش با خود نباشد.