نمایش مبدأ برای عقلانیت - عواطف

===اصل پردازشگرهای موازی===
* ذهن در سطح پردازشهای خودآگاه به دو سیستمِ متمایزِ '''عقلانی ـ استدلالی'''   و   '''عاطفی ـ هیجانی''' مجهز است. 
<br />

* این دو خاستگاه های [[تکاملی]] متفاوتی دارند، با شیوه هایی گوناگون [[پردازش اطلاعات|پردازش]] و ارزیابی می کنند، و در نقاطی متمایز از مغز تمرکز یافته اند. 
<br />
==عقلانیت==
* '''عقلانیت'''، که از نظر تکاملی نیز جدیدتر است، الگوى سازمان یافتگىِ زبانمحور، خودآگاه، نقدپذیر و خطىِ شناخت است. 
<br />

* سیستم عقلانی داده ها را گام به گام، طی فرآیندی خودآگاه و به نسبت کند پردازش میکند، اما به خاطر همین پله پله بودنِ تحلیل، و امکان [[بازنمایی]] هر پله در زبان، روند کار [[خودآگاه- ناخودآگاه|خودآگاه]] است و گامهای استدلال روشن و نقدپذیر میباشد. 
<br />

==عواطف ==
* '''عواطف و احساسات''' شکلى کیفى، مبهم، چندپهلو و نیمه خودآگاه از سازماندهى شناخت است. 
<br />
* این سیستم قدیمی تر است، به شکلی غیرزبانی و بنابراین [[خودآگاه- ناخودآگاه|نیمه خودآگاه ـ ناخودآگاه]] کار میکند و تصمیم گیری و پردازش را در گامهایی موازی و همزمان و شتابزده به انجام می رساند.
* از این رو تنها دستاورد آن خودآگاه میشود و بدنه اش از دایره ی خودآگاهی و [[رمزگذاری]] در زبان خارج است. 
* این سیستم حال و وضع و خلق وخو (مانند خشم و ترس و شادی و...) را تعیین میکند که همانا حالتِ پردازش داده ها و وضعیت عمومی سیستم من را نشان می دهد.
<br />

==='''عقلگرايی خام'''=== 
: تنها راه تصمیمگیری و تحلیل داده ها عقلانی است.
<br />

==='''[[تله]] ی [[ناگهیس]]'''=== 
* پردازشهای عاطفی ـ هیجانی، به خاطر بی ارزش شمرده شدن، کارآیی خود را در [[فرآيند]] تصمیم گیری و انتخاب گزینه های رفتاری پیشاروی من از دست میدهند. 
* [[داوری - قضاوت|داوری]] به دلیل فلج شدنِ دستگاه عاطفی ـ هیجانی، کارآیی خود را از دست میدهد.


==='''[[راهبرد]] [[سپندارمذ]]'''=== 
:پردازش عاطفی و هیجانی در شرایطی که نیاز به پردازش سریع و فراگیر و کلگرا وجود دارد، اولویت می یابد و در سایر موارد همچون پشتیبان و پردازنده ای کمکی در کنار سیستم عقلانی ـ استدلالی به کارکرد خود ادامه می دهد. 


==='''احساساتیگری خام'''=== 
* تنها راه تصمیم گیری و دستیابی به [[حقیقت]]، احساسات و عواطف است. 
* هرچه با احساسات و هیجانها متصل نباشد غیراصیل، سرد، غیرانسانى و دروغین است.


==='''[[تله]] ی [[ساوول]]'''=== 
* تمرکز بر عواطف و هیجانها و نادیده انگاشتن عقلانیت به محروم شدنِ من از روندهای تصمیمگیریِ شفاف و خودآگاه و دقیق منتهی میشود.  
* ناکارآمد شدنِ دستگاه عقلانی ـ استدلالی به فلج شدن روند [[داوری]] درست منجر میشود. 


==='''[[راهبرد]] [[شهريور]]'''=== 
* ترکیب هر دو توانایی پردازشی به شکلی که هر یک کاستی های دیگری را تکمیل کند. 
* بهره جویی از پاسخ های مبهم اما سریع و فراگیرِ هیجانی، در کنار روندهای دقیق و مستدل عقلانی برای انتخابِ گزینه های رفتاری بهینه. 
* تأکید بر راهبردهای عقلانی در شرایطی که پردازشی شفاف و دقیق و نقدپذیر مورد نیاز است، و حفظ کارآیی دستگاه عقلانی در شرایطی بحرانی که اولویت پردازشی به سوی سیستم عاطفی ـ هیجانی متمایل میشود.


==='''پرسش'''===
* چرا این دو سیستمِ مجزا برای انتخابگری تکامل یافته اند؟ 
* جایگاه هریک از آنها در مغز آدمی کجاست؟ 
* چرا یکی از آنها با زبان پیوند خورده است؟ 
* آیا میتوان این دو شیوه را به دو [[سطح زیستی]] ـ [[روانی]] و [[اجتماعی]] ـ [[فرهنگی]] مربوط دانست؟ 
* نامهایى که به عواطف و حالات هیجانی نسبت مى دهند تا چه حدى شامل و فراگیر است؟


==='''تمرین'''===
* یک تصمیم مهم زندگی خود را به خاطر بیاورید، چه سهمی از این تصمیم گیری زیر تأثیر عواطف و هیجانها و چه بخشی از آن متأثر از استدلال عقلانی بوده است؟  
* یک انتخاب رفتاریِ ساده را که هماکنون با آن روبه رو هستید به همین ترتیب تحلیل کنید. آیا میتوان تنها با یکی از این سیستمها تصمیمگیری کرد؟  
* اگر چنین کنیم، تجربه ی شخصیمان از رفتاری که در پیش میگیریم، چه ایرادی دارد؟
[[File:62.JPG|center]]