نماد - معنا

ارجاع ـ تحویل ، جم ـ جم ، بازنمایی ـ آشکارگی

اصل رمزگذاری:

نماد برچسبى است که بازنمایى را رمزگذارى مى کند. معنا محتواى ارجاعى نماداست. اتصال عناصر موجود در نظام شناسنده (که بازنماینده ى جهان خارج هستند) و نظام انتخابگر (که تعیین کننده ى اهمیت و ارزش یک پدیده است) از طریق سیستمى به نام دستگاه معنایى ممکن مى شود. دستگاه معنایى، نظامى خودارجاع، خودمختار، و پیچیده از ارتباطات شولایىِ (fuzzy )است که بین نمادها و چیز ـ

رخدادها جریان می یابد. دوقطبیِ نماد ـ معنا را با جفتِ دال -مدلول نیز نشان می دهند.

معنا واسطه ای است که سیستم از مجراى آن شکستهاى تقارنِ حاکم بر روندهاى درونىاش را مدیریت مىکند. بنابراین معنا را مى توان تجلى آزادىِ سیستم براى تنظیم رفتار خود دانست. معنا چارچوبى پیش تنیده و عصب شناختى دارد و شالوده ى ساختارش توسط حدود زیستشناختى تعریف مى شود. معنا محدود به زبان نیست و صورتبندی شدنش در ابزارهاى غیرزبانى نیز ممکن است. به همین ترتیب، تنها

بخشى از ساخت معنایى نمادها خودآگاه است. یعنى همواره بخشهایى از بار معنایى نشانگان به شکل صورت بندى نشده در زبان، در پس زمینهى ذهن باقى مى ماند. معنا همواره ناتمام است، یعنى هرگز شکلى قطعى، شفاف و کامل به خود نمى گیرد. به همین دلیل هم سرشت معنا تنش زاست. در ضمن، معنا به بومرنگ شباهت دارد. اگر به مرجعی سزاوار در آن بیرون برخورد نکند، به سوى «من» باز مى گردد و به وهمی در درون تبدیل میشود.

نمادپرستی:

نماد از خودِ پدیدار بازنمایى شده مهمتر است. چون به معناهایی ارجاع می دهد که تغییرناپذیر، مستحکم و جوهرین هستند.

تله ی اپوش:

پدیدار بازنمایىشده قربانىِ بزرگداشتِ نمادش مى شود.

راهبرد تیشتر:

کمین و ردگیرى نقاط عطفى که در آنها ساختگى بودنِ معناها «لو مى رود». طرد نماد و بهره گیرى ابزارمندانه از آن، براى دستیابى به پدیدارهاى قابل مدیریت.

پرسش

دستگاه نمادین ـ معنایی چه ارتباطی با خودآگاهی و شناخت برقرار می کند؟

آیا زبان را میتوان مهمترین نمود چنین دستگاهی دانست؟

ارتباط این دستگاه با اختگی چیست؟

تمرین

چه کلیدواژه، علامت، رنگ، طرح یا نمادى برایتان خیلى عزیز و ارجمند است؟ چرا؟

بر چه چیز دلالت مىکند؟

آن نماد برایتان عزیزتر است یا آنچه موضوع دلالتش است؟

اگر قرار شود بین نماد و موضوعش یکى را انتخاب کنید کدام را برمى گزینید؟

چه معنایى برایتان عزیز و محترم است؟ چرا؟

کى، کِى، چطور و چرا آن را ساخته اند؟

اگر بخواهید بازسازی اش کنید چه تغییرى در محتوایش مى دهید؟