هستى ( همسانی ـ ناهمسانی)
کلیدواژه‌های خویشاوند (مفهومی)
شباهت ـ تفاوت، تکرار ـ تغيير، تقارن ـ شکست تقارن
تعریف کوتاه و فشرده
اصل ناهمسانی: هیچ بخشی از مه‌روند با هیچ بخش دیگری از مه‌روند دقیقاً همسان نیست، و این مهم‌ترین وجه شباهت حاکم بر سراسر هستنده‌هاست. زیرواحدهای کرانمندی از هستی که توسط دستگاه شناختی ما در قالبی زمانی ـ مکانی محدود شده و به شکلی کرانمند ــ در قالب نمودها ــ شناسایی می‌شوند، دستاورد شکسته شدنِ تقارنی هستند که شناخت به هستی تحمیل می‌کند. با وجود این، تقارن نهفته در هستی بر همسانی و شباهت و تکراری بودن چیزها و رخدادها مبتنی نیست. برعکس، هستی زمینه‌ای از روندها و هستنده‌ها را در بر می‌گیرد که همگی منحصر به‌فرد و ویژه هستند. همسانی و ناهمسانی، آن‌گاه که در نظام‌های زبانی رمزگذاری شوند، شباهت و تفاوت را برمی‌سازند و در آن هنگام که در پیوند با جمِ پویایی ـ ایستایی به پدیدارها منسوب شوند، در قالبِ تکرار (وجهِ پدیداریِ همسانی) یا تغییر (وجه پدیداریِ ناهمسانی) نمود می‌یابند.
توهم همسانی: دستگاه شناختی من بر اساس پردازش شباهت‌ها و استخراج الگوهایی از درون موارد تکراری و شبیه به هم کار می‌کند. در نتیجه شکستن تقارن بر اساس رده‌بندی شباهت‌ها، و نه تأکید بر تفاوت‌ها، سازمان یافته است. از این رو، دستگاه شناختی در زمینه‌ای پیوسته از هستنده‌های منحصر به‌فرد، اما همسان/ متقارن، ناهمسانی‌هایی را تشخیص می‌دهد، پردازش و رمزگذاری می‌کند، و در نهایت می‌آفریند. این ناهمسانی‌ها معمولاً به خودِ هستی و مه‌روند منسوب می‌شوند.
تله‌ی بِندو: تأکید بیش از اندازه بر همسانی یا ناهمسانی، به اختلال در شناسایی منتهی می‌شود. ذهنی که نتواند خود را از جمِ همسانی ـ ناهمسانی جدا کند و این دو را در مرتبه‌ی ابزاری برای رمزگذاری هستی به کار بگیرد، هستنده‌ها را در ذات خود همسان یا ناهمسان خواهد پنداشت و در نتیجه راه به شناسایی درست و کارآمدشان نخواهد یافت.
راهبرد جاماسپ: به‌کارگیریِ آگاهانه و خودمدارانه‌ی همسانی و ناهمسانی هم‌چون ابزاری برای رده‌بندی هستنده‌ها، مدیریت مفاهیم، و پیکربندی قواعد حاکم بر هستی، بی‌آن که آن دو هم‌چون اموری ذاتی یا مطلق اعتبار یابند. توجه به این نکته که هستی از ریزه‌کاری‌ها و زیرواحدهایی کاملاً ویژه و یکتا و تکرارناپذیر تشکیل شده و با وجود این، تمام تفاوت‌های قابل تشخیص میان این زیرواحدها آفریده‌ی ذهن شناسنده هستند، نه ماهیت بیرونی خود چیزها و رخدادها. دیدنِ هم‌زمانِ تقارنِ حاکم بر کل هستی، و ناهمسانی نهفته در اجزای آن.
تعریف تفصیلی
تصویر، فایل صوتی، یا فیلم
مراجع
