گفتار - گفتگوی درون

اصل گفتوگو

• زبان، نظامی از نشانگان ـ معانی است که برای ارتباط میان من و دیگری تکامل یافته است.
• بنابراین گفتوگو و سخن تنها در زمانی کارآیی دارند که توسط من تولید شده و انتقال معنایی به دیگری را آماج کرده باشند.
• با این وجود، بخش مهمی از روندهای پردازشیِ منتهی به انتخابهای رفتاری، زیر سایه ی شکلی از گفتوگو انجام می پذیرد که در آن من با من سخن میگوید و دیگری اصولا غایب است. این شکل از کاربردِ زبان را گفتوگوی درونی مینامیم.
• گفتوگوی درونی در دوران نوزادی و کودکی به عنوان ابزاری برای درونی ساختن زبان و تسلط بر آن کاربرد دارد. اما پس از چیرگی من بر زبان و مسلط شدن بر ارتباط های نمادین با دیگری، کاربرد آن تنها به ظهور زنجیره هایی غیرضروری، ناکارآمد و محدود کننده منتهی میشود که فرآیند پردازش اطلاعات خودآگاه را به طور دایم رمزگذاری میکند و به این ترتیب آن را کند ساخته و به نمادهای زبانی فرو میکاهد.
• در گفتوگوی درونی من دو پاره شده و یک بخش از آن با بخشی دیگر که نماینده ی «دیگریِ تعمیم یافته» است، سخن میگوید.

زبانمداری

• تفکر همان سخن گفتنِ خاموش است.
• تنها شکلی از اندیشه اصالت و ارزش دارد که به زبان تبدیل شود و در قالبی کاملا خودآگاه بیان گردد.

تله ی کَرپَن

• بدنه ی اصلی اندیشه به خاطر ترجمه ناپذیری یا فرو کاسته نشدن به زبان، بی استفاده باقی می مانند و در نتیجه دستگاه انتخابگرِ من با فشرده و چروکیده شدن بر محورِ کوچکِ زبان و گفتوگوی درونی، در عمل از کار کردن باز می ایستد و ناگزیر از قواعد اجتماعی و هنجارینِ پیش تنیده در زبان پیروی می کند.
• زبانى شدن تفکر، و غلبه ى شیوه ى ارتباطىِ من ـ دیگرى بر مجراى ساده تر و زیربنایى ترِ اندرکنش من ـ من، باعث میشود امکان اندیشیدن به چیزهایى ناگفتنى از میان برود.

راهبرد بیدل

بازی با زبان و فروکشیدنش در زمینه ی تصاویر و قلمروی فرازبانی، تمرکز بر اشکال دیگر اندیشیدن در شرایط حدی و گریختن از گرانش زبانمداری.

پرسش

• گفتوگوی درونی از نظر ساختاری چه شباهتی با گفتوگوی عادی دارد؟
• دیگریِ تعمیم یافته ای که شنونده ی گفتوگوی درونی است، از کجا آمده است؟
• آیا میتوان بدون گفتوگوی درونی به چیزی خاص فکر کرد؟
• بچه قبل از یادگیرى زبان چگونه مى اندیشد؟
• چرا به هنگام تنهایى گفتوگوى درونى شدیدتر مى شود؟
• در چه شرایطى گفتوگوى درونى متوقف مىشود؟
• در این شرایط رفتارمن تا حدى هنجارین است؟
• چرا در شرایطی بحرانی که خطری نمایان میشود یا تصمیم گیری سریع و شتابزده و در عین حال دقیق ضرورت مییابد، گفتوگوی درونی از میان میرود؟

تمرین

• چطور فکر مى کنید؟
• آیا با خود حرف مىزنید یا تصاویرى را پیش چشم مجسم مىکنید؟
• به خود چه مى گویید که پیشاپیش آن را نمى دانستید؟