کوچگرد- یکجانشین

اصل کوچ

شالوده های تمدن انسانی بر دو شیوه از تجربه ی زیستهی اجتماعی استوار است.

1. یکی از آنها، با محور قرار دادنِ کوچ کردن برساخته شده و به جوامع رمه داری مربوط میشود که در سرزمینهای گوناگون حرکت میکنند و به یک نقطه از زمین پایبند نیستند.
2. دیگری به جوامع کشاورز و مستقری مربوط میشود که تولید خود را از خاک و سبک زندگی شهرنشینانه به دست می آورند.

الگوی نخست را کوچگردی و دومی را يکجانشینی مینامیم. این دو نشانگر دو سبکِ متفاوت از زندگی نیز هستند.

توهمِ اصالت

یکی از دو سبکِ کوچگردی یا یکجانشینی اصیل و درست، و دیگری نکوهیده و نادرست است.

تله ی مهردروج

• یکجانشینی روش درست زندگی است.
• تمدن به تکراری بودن روندها، قانونمند بودنِ روابط و استقرار قواعد هنجارین بر مبنای سنن و حقوقِ تعریف شده مبتنی است.
• از این رو، کوچگردی چیزی جز بربریت و وحشی گری و راهزنی نیست و از دستیابی به قلبم ناتوان است.

راهبرد مهر

• راهبرد کوچگردانه به معنای رهایی از قید و بندهای قواعد هنجارین، گریختن از زیر فشار نهادهای هنجارساز، و دستیابی به خلاقیت و خودمختاری است.
• آنچه در این شرایط برنده ـ برنده بودنِ روابط انسانی را رقم میزند، نه قواعد هنجارین، که مهرِ میان آدمیان است.
• کوچگردی تنها زمانی ارزشمند است که با یکجانشینی ترکیب شود.

تله ی ملکوس

• کوچگردی تنها روش درست زندگی است.
• کوچگردان آزاده و رها و فارغ از قید و بندهای اخلاقی هستند و هرچه بخواهند می کنند.
• یکجانشینی به معنای درگیر شدن در بندها و قیود اجتماعی و از دست دادن آزادگی و بنده شدن است.
• با یکجانشینی نمیتوان قلبم را افزایش داد.

راهبرد ناهید

• یکجانشینی به معنای دستیابی به روشی برای انباشت نظام های نمادین و پیچیده تر ساختن نهادها و ساختارهای انباشت قلبم در سطوح گوناگون فراز است. از این رو ارزشمند و کارآمد است و هسته ی مرکزی تمدن را برمی سازد.
• در این شیوه از زندگی روابط انسانی به کمک دستگاه های زبانی و نظام های نمادین سازماندهی می شود و بنابراین دقت و شفافیت و امکان نقد شدن را به دست میآورد.
• یکجانشینی تنها زمانی ارزشمند است که با کوچگردی همراه باشد.

پرسش

• شواهد تاریخی در مورد این دو شیوه از زندگی کدام است؟
• آیا تمدن ایرانی را میتوان حاصل ترکیب این دو شیوه دانست؟
• رگه های زندگی کوچگردانه و یکجانشینانه را در شرایط امروزین پیرامون خود تشخیص دهید.

تمرین

• چه رفتارهایی را در خود سراغ دارید که کوچگردانه است؟
• رفتارهای یکجانشینانه چطور؟
• آیا به ترکیبی از این دو دست یافته اید؟