کشمکش - همکاری

اصل اعتماد

اندرکنش من و دیگری اگر با بازی برنده ـ برنده تنظیم شود، عاملی به نام اعتماد را پدید میآورد. اعتماد دستمایه ی ارتباطی درازمدت، پایدار و توسعه یابنده است که بسته به موقعیت های گوناگون تغییر شکل می یابد و شاخه زایی میکند و الگوهایی نوظهور از کنش متقابل را پدید می آورد. این شکل از ارتباط را همکاری می نامیم. در صورتی که بازی از برنده ـ برنده منحرف شود، شکلی ناپایدار، شکننده، انقباضی و ناخوشایند پیدا میکند که کشمکش نام دارد.

توهم کشمکش

ارتباط پایه ی میان سیستم های کنشگر، کشمکش است و همکاری شکلی خاص و استثنایی در این زمینه محسوب میشود. از این رو، حالت پایه ی محاسبات رفتاری را باید بر مبنای کشمکش استوار ساخت.

تله ی سلم و تور

پیشفرض گرفتنِ بازی برنده ـ بازنده و آغاز کردنِ ارتباط با کشمکش، بدان دلیل که فرض میشود دیگری نیز چنین خواهد کرد و بنابراین امن ترین حالت ممکن همین است.

راهبرد ايرج و منوچهر

پیشفرض گرفتنِ بازی برنده ـ برنده و آغازِ رابطه با قواعد همکاری، در عین حال وارسی و ارزیابی مداوم رفتار دیگری و اطمینان از این که وی اسیر توهم کشمکش نیست، و اگر هست، تلاش برای از میان بردن این توهم.

پرسش

• دو نظریه ی عمومی در مورد نظم اجتماعی وجود دارد که یکی «کشمکش» و دیگری «همکاری» را مبنای ظهور جوامع انسانی میداند. نقاط قوت و ناتوانی هر یک از این نظریه ها کدام است؟

تمرین

• روابط خود را با اطرافیانتان تحلیل کند. چه بخشی از ارتباطها مبتنی بر کشمکش و چه سهمی استوار بر همکاری است؟
• آغازگاهتان هنگام شروع یک رابطه کدام است؟