جم نماداسطوره جمشید: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۰

در اساطير ايرانی، جم همان جمشيد است. موجودي كه نظم را بنامینهد و بر ديوهايی را كه نماد آشوب و بی نظمی هستند لگام میزند و با استفاده از نيروي ايشان كاخ هايی بزرگ و شهرهايی آباد را بنا میكند. جم از سويی به قول كريستنسن نمونه اي از انسان نخستين است كه، همچون اولين آدمی اساطيري، دست به نظم دادن به گيتی میگشايد و از طرف ديگر با شاهی آرمانی برابر است. از اين رو جم دو چهره ي برجسته و مهم دارد؛ از سويی نخستين آدم است و از سوي ديگر بزرگترين و ارجمندترين شاه. در اساطير ايرانی زرتشتی، جم در كنار اين دو خصلت، نخستين گناهكار بزرگ هم دانسته میشود. جم همان كسی است كه ادعاي خدايی میكند، گوشت میخورد، و تقدس آتش را زير پا میگذارد و به خاطر اين سه گناهِ بزرگ فره ايزدي در قالب كبوتري از سرش میگريزد. به اين ترتيب، جم نمونه اي بسيار دقيق از اسطوره ي بازنماينده ي مفهوم جفت متضاد معنايی است. او همان موجود آرمانی نيكی است كه با گناه به موجود آرمانی بد تبديل میشود. اين نمادِ فر و شكوه شاهی، در عين حال سرنمونِ بر باد رفتن فر شاهی و سلطانی گناهكار هم هست، و چه نمادي دقيقتر از اين میتواند نوسان جفتهاي متضاد معنايی در يک جم را نمايندگی كند؟