فرایند - فراشد

اصل رشد

• من، نظامى پیچیده، خودزاینده و خودسازمانده است که ابرچرخه هاى کارکردى درونى اش به رفتارهایى همافزا و خودمختار منتهى مى شوند.
• تحولات سیستمِ من، یا قلبم را افزایش مى دهند و یا باعث کاهش آن مى شوند. دگرگونى هاى منتهى به کاهش قلبم، اگر در قالب الگوهایى تکرارى تجربه شوند، تله ها را پدید مى آورند، و در غیر این صورت بدشانسى و یا بختِ نامساعد نام مى گیرند.
• تحولات افزاینده ى قلبم را رشد مى نامند. روند رشد در حالت عادى توسط تنش هاى زیستشناختى راه اندازى مى شود، اما الگوى آن قابل اقتباس و دستکارى است و مى توان با مدیریت آن، الگوهاى رشد جدید و نوظهورى را تجربه کرد.
• آموزش، شکلى بسیار خفیف و کنترل شده از رشد در سطح فرهنگى (پویایى منشها) است.

رشد بر دو نوع است: فرآیند و فراشد.

1. فرآيند رخدادى عام و کلى است که به کل سیستم مربوط مى شود و به بسط یافتن فضاى حالت عمومى سیستم منتهى مى شود. به این ترتیب فرآیند رخدادى تعین ناپذیر، معمولا آشوبناک، غیرقابل پیش بینى و چندگزینه ای است.
2. فراشد رخدادى جزئى و خاص است که به زیرسیستم خاصى مربوط مى شود، و هنگامى رخ مى دهد که زیرسیستمى از من، از یک نقطه ى خطراهه اش به نقطه اى دیگر از همان خطراهه در همان فضاى حالت نقل مکان کند. به این ترتیب فراشد رخدادى تعین پذیر، قانونمند، قابل پیشب ینى و خطى است که به تغییر شکل فضاى حالت نمى انجامد، بلکه تنها جایگاه سیستم را در آن تغییر مى دهد.
3. فرآیند، از انباشت، ترکیب، و همافزایىِ فراشدها ناشى مى شود و به تغییرى کلان در شکل هستى من مى انجامد.

محافظه کاری

تنها شکلِ رشد فراشد است. بنابراین تغییرات سریع، پردامنه، غیرقابل پیش بینى و بنیادین خطرناک و زیانمند هستند و باید از آنها پرهیز کرد، چون به رشد منتهى نمى شوند

تله ی ماند کنشی

فرآیندها رخدادهایى تعیین شده، قطعى، عام و معمولا ناخوشایند هستند که در همگان شکلى مشابه دارند، در زمان هایى مشابه آغاز می شوند و در موقعیت هایى مشابه پایان مى یابند. بنابراین تنها آن اهداف و خواسته ایى امن و پذیرفتنی اند که من را زیاد تغییر ندهند.

راهبرد رستم

مدیریت و القاى درونزادِ فرآیندها، مستقل از آنچه به صورت هنجارین در دیگران تجربه مى شود؛ یعنی، انتخاب بلندپروازانه ترین اهداف، و پذیرش داوِ مربوط به آنها.

پرسش

• چگونه انباشت فراشدها به ظهور فرآیند منتهی میشود؟
• آنچه معمولا در سطح اجتماعی به عنوان رشد تجربه میشود فرآیند است یا فراشد؟
• چرا فرآیندها بیشتر در رخدادهای زیستشناختی مانند بلوغ تمرکز یافته اند؟

تمرین

• آخرین فرآیند و فراشدى را که تجربه کرده اید، توصیف کنید.
• شرایط بروز آنها را تحلیل نمایید و ببینید خودتان آن را برگزیده بودید یا جهان/ دیگرى آن را ایجاب کرده اند؟
• آناتومىِ مهمترین فرآیند عمرتان را روى کاغذ ترسیم کنید و مشخص کنید کدام فراشدها در کدام مقاطع زمانى چگونه در شکل گیرى آن موثر بوده اند.
• واکنش خودتان را به این تغییرات، دلیل انتخاب این واکنش خاص به تنش هاى سطح خُرد، و نتایج به دست آمده براى خودانگاره تان را بنویسید.
• براى منظم کردن پاسخها، کل فراشدهاى دخیل را به صورت نمودارهاى مرتب شده بر محور زمان نمایش دهید و دو جدول در کنار آنها ترسیم کنید و اثرهاى اعما لشده از سوى دیگرى و جهان را بر آن نمایش دهید