خودآگاه- ناخودآگاه
از ویکی زروان
نسخهٔ تاریخ ۴ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۴۷ توسط Mehrdad.akhavan (بحث | مشارکتها)
محتویات
اصل آگاهی
- بازنمایی جهان پیرامون در درون سیستمِ زنده را آگاهی مینامیم.
- آگاهی سطوحی بسیار متنوع از پردازش اطلاعات را در بر می گیرد که میتوانند با سخت افزارهای مولکولی، سلولی، یا شبکه ی عصبی پشتیبانی شوند.
- آگاهی لزوماً به ساده سازی، رده بندی و رمزگذاری محرکهای جاری در محیط سیستم منتهی میشود.
- تمام سیستم های زنده بخشی از فرآیندهای درونی خود را نیز همچون متغیرهایی بیرونی در نظر میگیرند. بنابراین، آگاهی از همان ابتدا رگه هایی از بازنمایی زمینه ی درونی سیستم را نیز در خود حمل می کند.
- در صورتی که آگاهی بر روی خود بازتابانده شود و روندهای درونی خود را بازنمایی و رمزگذاری کند، خودآگاهی ایجاد میشود.
- خودآگاهی شکلی ویژه از آگاهی است که رمزگذاری و صورتبندی و فهمِ بخشی از خودِ آگاهی را به انجام می رساند.
- مشهورترین ابزار رمزگذاری خودآگاهی در سطح اجتماعی، زبان است.
- بنابراین ناخودآگاه، مجموعه ى فرآیندهاى ذهنى ایست که در سطح زبانى رمزگذارى نشود و تنها یک حلقه ى بازنمایى ذهنى داشته باشد. در مقابل شالوده ى خودآگاهى نتیجه ى بازنمایى مجددِ امور بازنمایى شده در سطح نشانه هاى زبانى است، هرچند به آن محدود نمیشود.
- تبدیل داده هاى خودآگاه به ناخودآگاه و برعکس، بر مبناى متغیرهایى مانند حالت آگاهى، پنجره ى توجه، سطح هوشیارى، اهمیت محتواى آگاهى و تنش زا بودنِ آن تنظیم مى شود.
- پردازش ناخودآگاه بخش عمده ى کنشهاى ذهنى را در بر مى گیرد و تنها جزئى بسیار ناچیز از روندهاى پردازشىِ مغز در قالب [[ادراک
خودآگاه]] رمزبندى مى شود.
- پردازش ناخودآگاه خزانه ى اصلىِ انباشت و زایش نوآوریهاى ذهنى و خلاقیت است
توهم اصالت خودآگاهی
- از آنجا که خودآگاهی تنها بخشِ در دسترس آگاهیِ زبانمدارِ اجتماعی شده است، تجربه ی زیسته ی من در سطح اجتماعی روانی توسط محتوای خودآگاهی تسخیر میشود.
- از این رو، این پیشفرضِ نادرست بدیهی و ملموس مینماید که آگاهی و ادراک در کل چیزی جز خودآگاهی نیست.
- مشتق های دیگری از این ارجمند دانستن خودآگاهی نیز وجود دارد. مثلا این که خودآگاهی مهمترین، یا قابل اعتمادترین یا گسترده ترین شکل از آگاهی است.
توهم اصالت ناخودآگاه
- ناخودآگاه بخشى مرموز، غیرقابل شناسایى، جادویى و فراطبیعى از ذهن است، که همه ی روندهای سطح روانی با ارجاع به آن قابل توجیه است.
تله ی فرويد
- تمام پرسشهای بی پاسخ در سطح روانی با منسوب کردنشان به متغیری مبهم، فراگیر، همه کاره و ناملموس به نام ناخودآگاه تفسیر میگردند.
راهبرد مولانا
- دستیابی به تعادلی میان پردازش خودآگاه و ناخودآگاه، از راه ابراز نمادین و زبانى نتایج حاصل از خلاقیت هاى ناخودآگاه.
پرسش
- ناخودآگاه در چه شرایطی لمس و شناسایی میشود؟
- آیا میتوان ناخودآگاه را بازنمایی کرد؟
- یا این که این حوزه تنها از راه آشکارگی ادراک میشود؟
- در چه شرایطى یک مسأله ى عملیاتى یا معماى شناختى به طور ناگهانى حل مى شود؟ این الگوى جرقه زدنِ ذهنى چه ویژگیهایى دارد؟ در حالت عادى با این جرقه ها چه مى کنید؟
- عناصر فرهنگىِ آشنایى که از این جرقه ها برخاسته اند چه ساختارى دارند؟
تمرین
- یکى از این جرقه هاى شهودى و برخاسته از ناخودآگاه را شکار کنید و ببینید چگونه مى توان آن را به محتوایى خودآگاه تبدیل کرد؟ یک روند روانی را چندان پیگیری کنید تا دنباله اش در ابهامِ قلمروی ناخودآگاه گم شود