منشهاى منفی

منشهايى كه قالب منفى دارند، در كانون ارجاع معنايى شان رنج يا امور مترادف با آن در ساير سطوح فراز (مرگ، ضعف، پوچی) را دارند. اين منشها بيشتر به خطرها و تهديدهاى موجود در محيط پيرامونى سيستم مربوط مى شوند و رفتار فرد را طورى سازماندهى مى كنند كه از مخاطره پرهيز كند. به اين دليل منشهاى داراى قالب منفى معمولا با انفعال، وارد نشدن به بازيهاى داراى داوهاى كلان، وكناره گزينى از محيط همراه است. اين منشها فضاى حالت رفتار فرد را منقبض مى كنند و تعداد گزينه هاى در دسترس وى را كاهش مى دهند.

آنان به تمايزهاى معنايىِ مجاز-غيرمجاز، بيمارگونه-سالم، عاقلانه-ديوانه وار، مجرمانه-غيرمجرمانه، و شايسته-ناشايسته ارتباط دارند، يعنی متغيرهايی كه میتوانند به هنجار - ناهنجار فرو كاسته شوند. آنچه فوكو زير عنوان نهادهاى انضباطى (بيمارستان، تيمارستان و زندان) مورد كاوش قرار داده است، در واقع، پيامدهاى نهادينه شدن منشهاى داراى قالب منفى هستند. معمولا منشهاى اين رده با پرسش «چگونه مىتوان از... پرهيز كرد؟» پيوند دارند.

منشهاى مربوط به قواعد بهداشتى، تابوهاى اجتماعى، مناسک مربوط به پرهيز غذايى و جنسى، آداب معاشرت، و ممنوعيت هاى اخلاقى و حقوقى داراى قالب منفى هستند. رسمِ سبت يهوديان - كه بر مبنايش در روز شنبه هيچ كارى (حتى آشپزى) نمى كنند - يک منش داراى قالب منفى است. در مقابل يک دستور آشپزى را مى توان منشى با قالب مثبت دانست.