شایستگی
شايستگى (Fitness) عبارت است از بخت یا قدرتِ سيستم براى حفظ آشيان، و تداوم بقا.
توانايى سيستم براى چيرگى بر رقيبان و حراست از آشیان، شايستگى ناميده مىشود. شايستگى ، عبارت است از بخت يا قدرتِ سيستم براى حفظ آشيان، و تداوم بقا. شايستگى، فاصلهى خطراهه با پايدارترين جذب كننده - غير از تعادل با محيط- است.
معيار شايستگى، برد و باخت در بازىِ رقابت است. برندهها سلطه خود را بر آشيان تثبيت مىكنند، و بازندهها از آشيان‌شان تبعيد مىشوند. اين رانده شدن از آشيان، در حالت عادى به نابودى سيستم بر اثر كمبود منابع منتهى مىشود. اما در شرايطى استثنايى، سيستم موفق مىشود با پيچيدهتر ساختنِ سيستمِ خود، ابعاد فضاى حالتش را گستردهتر سازد و به اين ترتيب به آشيان‌هایى كه براى رقيبانش ناشناخته است، دست يابد.
هنگامى كه نخستين دوزيستان از دريا خارج شدند، با جهيدن به بخشى ناشناخته از فضاى حالت -كه نمايانگرِ زندگى در خشكى بود،- بخش‌هایى بسيار پهناور از فضاى حالتِ خويش را كشف كردند. هنگامى كه پانصد ميليون سال بعد، گروهى از نوادگان همان دوزيستان (نهنگ‌ها و دلفينها) بار ديگر به دريا بازگشتند، كارى مشابه را تكرار كردند. چرا كه حالا دريا براى موجوداتى پستاندار و خونگرم فضاى حالتى كاملا جديد تلقى مىشد. همهى اين پيشروانِ فتح فضاى حالت، به دليل اين شجاعتشان، و به خاطر آن كه موفق شدند سازگارى را بر گريز ترجيح دهند، از رقبايشان پيچيدهتر شدند. دوزيستان از ماهيان، و نهنگ‌ها از پستانداران خشكىزى درشتتر و بغرنجتر گشتند، و به همين دليل هم ناپايدارتر شدند. تاريخ تكامل، ماجراى سيستمهایى است كه جسورانه به بخش‌هایى ناشناخته از فضاى حالتشان خيز برمى دارند، و اگر بتوانند با پيچيدهتر ساختنِ خويش با اين آشيان‌هاى بغرنجتر سازگار شوند (پيچيدگى در اندركنشگر)، زنجيرهاى از زادگان را در آن آشيان مىپراكنند (پيچيدگى در همانندساز).
