فضای حالت مجاز
- فضاى حالت مجاز مجموعه نقاطى از فضاى حالت است كه خطراههى سيستم امكان عبور از آنها را دارد.
تمام نقاطِ موجود در فضاى حالت در دسترس سيستم نيستند. اين بدان معناست كه خطراهه نمىتواند از همهى بخش‌هاى فضاى حالت عبور كند. برخى از شرايطِ فضاى حالت به لحاظ نظرى قابل تعريف هستند، اما تبلور خارجىشان در قالب سيستمى كه آن ويژگي‌هاى خاص را داشته باشد، -به دلايل منطقى يا عملياتى- ناممكن است.
مثلاً به خودتان توجه كنيد. اتاقى كه شما را احاطه كرده، را مىتوان به عنوان فضاى حالت حركت شما در نظر گرفت. يعنى اين اتاق از مجموعهاى از نقاط با مختصات مشخص تشكيل يافته كه شما به لحاظ نظرى مىتوانيد در هريك از آنها قرار داشته باشيد. با اين وجود، موقعى كه شروع به راه رفتن در اتاق مىكنيد، مىبينيد برخى از اين نقاط خارج از دسترس شما مىباشند. شما نمىتوانيد روى سقف به همان سادگى كه روى قالى راه مىرويد، حركت كنيد، و قادر به گذر از فضاهايى كه قبلا توسط اشياى ديگر اشغال شدهاند- مثلاً يك كمد- نيستيد. به اين ترتيب خطراههاى كه حركت شما را در اتاق نشان مىدهد، تنها به بخشى از اين فضاى حالت دسترسى دارد.
بخشى از فضاى حالت كه خطراهه امكان عبور به آن را دارد، فضاى حالت مجاز، و بخشى كه چنين امكانى دربارهاش وجود ندارد، فضاى حالت غيرمجاز ناميده مىشود. در فضاى حالتِ زبان، عبارتى مانند "دايرهى چهارگوش" وجود دارد كه در جهان خارج به دلايل منطقى نمودى ندارد و بنابراين بىمعناست. اين نقطه براى خطراههى معنايى زبان غيرمجاز است.
بخش مهمى از روندهاى حاكم بر سيستمها را مىتوان به صورت تحول بخش‌هاى مجاز و غيرمجازِ فضاى حالت فهميد. پيدايش خيابان‌ها، در واقع غيرمجاز كردنِ بخش مهمى از فضاى عبور و مرورِ شهرى براى خودروها بوده است، و حقوق مدنى و قضايى، مجموعهاى از قراردادهاست كه نقاط مربوط به رفتارهاى تجاوزكارانه را در فضاى حالت كردارهاى شهروندان غيرمجاز مىسازد.
