مکاتب سه گانه تعریف فرهنگ
از ویکی زروان
مكتب هايى كه به تحليل مفهوم فرهنگ پرداخته اند، را مى توان به سه گروه كلى تقسيم كرد:
- نخست، عامگرايانكه فرهنگها را پديدارهايى همريخت، مشابه، و برابر مى دانند كه خصلتى |و تغييرناپذير دارند. بر مبناى نظر اين نظريه پردازان، تفاوتهاى مشاهده پذير در ميان فرهنگهاى گوناگون همگى سطحى و فرعى و نامهم هستند و بنياد تمام آنها به اصول و مبانى مشتركى بازمى گردد. نگرش هاى ساختارگرايانه و رويكردى ميان رشتهاى مانند جامعه شناسى زيستى در اين گروه جاى مى گيرند.
- دوم، تكاملگرايانكه به سلسله مراتبى از پيچيدگی فرهنگها اعتقاد دارند و برخى را عقب مانده تر از باقى مى دانند. به نظر ايشان، معيارى بيرونى و عينى مانند سطح پيچيدگى يا سطح فنآورى وجود دارد كه مى توان بر مبناى آن فرهنگها را بر پلكان پيشرفتگى جاى داد. انديشمندان كلاسيک مانند اسپنسر، ماركس، وبر، پارسونز و دوركهيم همگى هوادار شكلى از اين نظريه بوده اند.
- سوم، نسبيت گرايانكه امروزه نامشان با پست مدرنها گره خورده است، هر دو اصل موضوعه ى همريختى و تكاملپذيرى (پيشرفت) را مردود مى دانند. آنها به فرهنگ هايى متكثر و از پايه متفاوت باور دارند كه هر يک در شرايط خاص تاريخى و جغرافيايى خاص خود رشد كرده اند و براى پاسخگويى به پرسش هاى ويژهاى سازگار شده اند. نسبيتگرايان تمام معيارهاى موجود براى رده بندى و مقايسه ى فرهنگها را محصولى از يک فرهنگ خاص مى دانند، و شاخصى عينى و منصفانه براى مقايسه ى بيرونى تمدن ها را دست نيافتنى مى دانند.
