زندگی نامه - نمایش نامه: تفاوت بین نسخه‌ها
از ویکی زروان
(←تله ی ضدقهرمان) |
(←تمرین) |
||
| (۳ ویرایش میانی توسط یک کاربر نشان داده نشده‌است) | |||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
* '''نمایشنامه''' روایتی از پیش تعریف شده و ذخیره شده در [[سطح فرهنگی]] است که ساختار کلی زندگی افرادی با موقعیت و شرایط شبیه به من را مشخص میسازد. | * '''نمایشنامه''' روایتی از پیش تعریف شده و ذخیره شده در [[سطح فرهنگی]] است که ساختار کلی زندگی افرادی با موقعیت و شرایط شبیه به من را مشخص میسازد. | ||
| − | * والد در سالهاى اول عمر کودک این روایت را در قالب قصه ها، داستان هاى بچه گانه، ضرب المثل ها، تکیه کلام ها و امر و نهى ها، همچون [[سرمش؛ قالب و چارچوب شناختی|سرمشقی]] به کودک منتقل | + | * والد در سالهاى اول عمر کودک این روایت را در قالب قصه ها، داستان هاى بچه گانه، ضرب المثل ها، تکیه کلام ها و امر و نهى ها، همچون [[سرمش؛ قالب و چارچوب شناختی|سرمشقی]] به کودک منتقل مى کند. |
* نمایشنامه ساختار [[جهان بینی - داستان - وجدان|داستان]] گونه دارد، یعنی سرآغاز، بسط موضوع، ماجراهاى اصلى، نتیجه گیرى، جمع بندى و پایان ([[بقا|مرگ]]) را شامل میشود. | * نمایشنامه ساختار [[جهان بینی - داستان - وجدان|داستان]] گونه دارد، یعنی سرآغاز، بسط موضوع، ماجراهاى اصلى، نتیجه گیرى، جمع بندى و پایان ([[بقا|مرگ]]) را شامل میشود. | ||
* این روایت داراى [[قهرمان]] یا [[ضدقهرمانى]] است که در سنین هشت تا شانزده سالگى در قالب توتم ها یا قهرمان هاى داستانى مدلسازى مىشوند و بر اساس ساختار خانواده، محیط اجتماعى و زمینه ى فرهنگى کودک تعیین مىشوند. | * این روایت داراى [[قهرمان]] یا [[ضدقهرمانى]] است که در سنین هشت تا شانزده سالگى در قالب توتم ها یا قهرمان هاى داستانى مدلسازى مىشوند و بر اساس ساختار خانواده، محیط اجتماعى و زمینه ى فرهنگى کودک تعیین مىشوند. | ||
<br /> | <br /> | ||
| − | + | <br /> | |
| + | |||
* '''زندگینامه''' روایتی شخصی است که در [[سطح روانی]] توسط من بر اساس نمایشنامه نوشته میشود و رخدادهای تجربه شده در زندگی من را به صورت مجموع های معنادار و منسجم به هم متصل میسازد. | * '''زندگینامه''' روایتی شخصی است که در [[سطح روانی]] توسط من بر اساس نمایشنامه نوشته میشود و رخدادهای تجربه شده در زندگی من را به صورت مجموع های معنادار و منسجم به هم متصل میسازد. | ||
| − | * به همین دلیل هم در حالت [[هنجار - ناهنجار|هنجارین]] به روایتى پیوسته، همخوان، فاقد گسست و دلپذیر تبدیل | + | * به همین دلیل هم در حالت [[هنجار - ناهنجار|هنجارین]] به روایتى پیوسته، همخوان، فاقد گسست و دلپذیر تبدیل مى شود که فاقد بخشهاى ناخوشایند، ناهمخوان، دغدغه برانگیز، [[سانسور نهادينه منشهای تنش زا|سانسورشدنى]] یا [[تنش]] زاى داستان زندگى من است. |
| − | + | <br /> | |
| + | <br /> | ||
==='''پیروی از روايت'''=== | ==='''پیروی از روايت'''=== | ||
| سطر ۱۶: | سطر ۱۸: | ||
* [[رخدادهای]] زندگی من به راستی چیزی جز خاطره ها و روایت هایی نیست که به عنوان ردپای تجربه های من باقی مانده و در زندگینامه گنجانده شده است. | * [[رخدادهای]] زندگی من به راستی چیزی جز خاطره ها و روایت هایی نیست که به عنوان ردپای تجربه های من باقی مانده و در زندگینامه گنجانده شده است. | ||
* نمایشنامه نیز با توجه به [[پیچیدگی]] نظام اجتماعی و فرهنگی و تکرار مداوم زندگی های آدمیان، پیشگویی دقیق و درستی در مورد شکل کلی سرنوشت من است. | * نمایشنامه نیز با توجه به [[پیچیدگی]] نظام اجتماعی و فرهنگی و تکرار مداوم زندگی های آدمیان، پیشگویی دقیق و درستی در مورد شکل کلی سرنوشت من است. | ||
| − | + | <br /> | |
| + | <br /> | ||
==='''[[تله]] ی [[ضدقهرمان]]'''=== | ==='''[[تله]] ی [[ضدقهرمان]]'''=== | ||
* من از سویی زندگی خود را در زندگینامه اش خلاصه شده میبیند، و از سوی دیگر بر اساس آنچه در نمایشنامه پیشگویی شده رفتارهای خود را تنظیم میکند تا در نهایت زندگینامه اش ساختار و فرجامی شبیه به آن پیدا کند. | * من از سویی زندگی خود را در زندگینامه اش خلاصه شده میبیند، و از سوی دیگر بر اساس آنچه در نمایشنامه پیشگویی شده رفتارهای خود را تنظیم میکند تا در نهایت زندگینامه اش ساختار و فرجامی شبیه به آن پیدا کند. | ||
* در نتیجه، سراسر زندگی من از دسترس او خارج شده و به [[چارچوب ؛ قالب شناختى و سرمشق|سرمشقی]] تحریف شده از روایتی فرهنگی تبدیل میگردد. | * در نتیجه، سراسر زندگی من از دسترس او خارج شده و به [[چارچوب ؛ قالب شناختى و سرمشق|سرمشقی]] تحریف شده از روایتی فرهنگی تبدیل میگردد. | ||
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
==='''[[راهبرد]] [[سروش]]'''=== | ==='''[[راهبرد]] [[سروش]]'''=== | ||
| سطر ۳۵: | سطر ۴۰: | ||
==='''تمرین'''=== | ==='''تمرین'''=== | ||
| − | * نمایشنامه تان چیست؟ عناصرش را استخراج کنید. | + | * نمایشنامه تان چیست؟ [[عناصرش]] را استخراج کنید. |
* [[انگاره]] ى قهرمانتان را ترسیم کن. چه توتمى داشته اید؟ | * [[انگاره]] ى قهرمانتان را ترسیم کن. چه توتمى داشته اید؟ | ||
* زندگینامه تان را بنویسید. هیچکس قرار نیست آن را بخواند، بنابراین آن را بدون سانسور و فقط براى خودتان بنویسید. | * زندگینامه تان را بنویسید. هیچکس قرار نیست آن را بخواند، بنابراین آن را بدون سانسور و فقط براى خودتان بنویسید. | ||
| − | * تا | + | * تا مى توانید در مورد رخدادها و عناصرش پرسش طرح کنید |
* اعتبار خاطراتتان را زیر سوال ببرید و با افرادى که در گذشته ات نقش آفرین بوده اند ــ به ویژه «آدم بدها» ــ صحبت کنید و روایتهاى آنها را هم بشنوید. | * اعتبار خاطراتتان را زیر سوال ببرید و با افرادى که در گذشته ات نقش آفرین بوده اند ــ به ویژه «آدم بدها» ــ صحبت کنید و روایتهاى آنها را هم بشنوید. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۰۶
اصل روايت
- من زندگی خویش را به صورت روایتی زبانی شده فهم میکند که بخش های اصلی آن عبارتند از نمایشنامه و زندگینامه.
- نمایشنامه روایتی از پیش تعریف شده و ذخیره شده در سطح فرهنگی است که ساختار کلی زندگی افرادی با موقعیت و شرایط شبیه به من را مشخص میسازد.
- والد در سالهاى اول عمر کودک این روایت را در قالب قصه ها، داستان هاى بچه گانه، ضرب المثل ها، تکیه کلام ها و امر و نهى ها، همچون سرمشقی به کودک منتقل مى کند.
- نمایشنامه ساختار داستان گونه دارد، یعنی سرآغاز، بسط موضوع، ماجراهاى اصلى، نتیجه گیرى، جمع بندى و پایان (مرگ) را شامل میشود.
- این روایت داراى قهرمان یا ضدقهرمانى است که در سنین هشت تا شانزده سالگى در قالب توتم ها یا قهرمان هاى داستانى مدلسازى مىشوند و بر اساس ساختار خانواده، محیط اجتماعى و زمینه ى فرهنگى کودک تعیین مىشوند.
- زندگینامه روایتی شخصی است که در سطح روانی توسط من بر اساس نمایشنامه نوشته میشود و رخدادهای تجربه شده در زندگی من را به صورت مجموع های معنادار و منسجم به هم متصل میسازد.
- به همین دلیل هم در حالت هنجارین به روایتى پیوسته، همخوان، فاقد گسست و دلپذیر تبدیل مى شود که فاقد بخشهاى ناخوشایند، ناهمخوان، دغدغه برانگیز، سانسورشدنى یا تنش زاى داستان زندگى من است.
پیروی از روايت
- هویت من به روایت های سطح فرهنگی فرو کاسته میشود.
- رخدادهای زندگی من به راستی چیزی جز خاطره ها و روایت هایی نیست که به عنوان ردپای تجربه های من باقی مانده و در زندگینامه گنجانده شده است.
- نمایشنامه نیز با توجه به پیچیدگی نظام اجتماعی و فرهنگی و تکرار مداوم زندگی های آدمیان، پیشگویی دقیق و درستی در مورد شکل کلی سرنوشت من است.
تله ی ضدقهرمان
- من از سویی زندگی خود را در زندگینامه اش خلاصه شده میبیند، و از سوی دیگر بر اساس آنچه در نمایشنامه پیشگویی شده رفتارهای خود را تنظیم میکند تا در نهایت زندگینامه اش ساختار و فرجامی شبیه به آن پیدا کند.
- در نتیجه، سراسر زندگی من از دسترس او خارج شده و به سرمشقی تحریف شده از روایتی فرهنگی تبدیل میگردد.
راهبرد سروش
- واکاوی کنجکاوانه و نقادانه در زندگینامه و بازبینی روایت های بدیل و برداشت های موازی در مورد رخدادها و تجربه ها، به همراه واسازی و نقد نمایشنامه و بازنویسی آن به شکلی که انتخاب های شخصی من و آرمان من تعیین میکند.
پرسش
- نمایشنامه و زندگینامه از نظر زبانی و ادبی چه ویژگی هایی دارند؟
- نمایشنامه به چه فرآورده های فرهنگی در سطح اجتماعی منتهی میشود؟
- از چه راهی میتوان عناصر سانسورشده و تحریف شده یزندگینامه را بازیابی کرد؟
تمرین
- نمایشنامه تان چیست؟ عناصرش را استخراج کنید.
- انگاره ى قهرمانتان را ترسیم کن. چه توتمى داشته اید؟
- زندگینامه تان را بنویسید. هیچکس قرار نیست آن را بخواند، بنابراین آن را بدون سانسور و فقط براى خودتان بنویسید.
- تا مى توانید در مورد رخدادها و عناصرش پرسش طرح کنید
- اعتبار خاطراتتان را زیر سوال ببرید و با افرادى که در گذشته ات نقش آفرین بوده اند ــ به ویژه «آدم بدها» ــ صحبت کنید و روایتهاى آنها را هم بشنوید.
