درباره زمان زروان بیکران: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی زروان
پرش به: ناوبری، جستجو
 
(۱۲ ویرایش میانی توسط ۲ کاربر نشان داده نشده‌است)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
                               
 +
'''کتاب'''
  
'''[[کتاب درباره زمان زروان بیکران]]'''  
+
'''[[درباره زمان، زروان بیکران]]'''  
  
''' مجموعهی نظریه ی زروان- کتاب ششم '''
+
''' مجموعه ی نظریه ی زروان - کتاب ششم '''
  
 
'''نوشته شروین وکیلی '''
 
'''نوشته شروین وکیلی '''
سطر ۹: سطر ۱۱:
 
''پيش درآمد''
 
''پيش درآمد''
  
[[زمان]]، مفهومی چنان آشنا، ملموس، بديهي، پيش پا افتاده، و کليدي است که نوشتن دربارهاش به شجاعتي بسيار نياز دارد و شک کردن و به چالش کشيدن برداشت‌هاي رايج دربارهاش به جسارتي افزونتر. فهم مفهوم زمان، و نقد کردنِ برداشت رايج از اين مفهوم، اگر به قدر کافي تداوم يابد به تلاش براي دستيابي به نگاهي تازه و رويکردي نو دربارهي مفاهيمي بنيادين مانند مکان، تغيير، عليت، و رخداد منتهي ميشود. زمان مفهومي چنان حاضر و نافذ است که هر پيشنهاد جديدي براي جور ديگر ديدنِ آن به راهبردهايي رفتاري براي دگرگوني در کردار هم ميانجامد. دستکاري کردن مفهوم زمان به معناي دستکاري کردن شکل هستي خويشتن است، و از اين روست که جور ديگر انديشيدن دربارهي زمان چنين سهمگين مي-نمايد.
+
[[زمان]]، مفهومی چنان آشنا، ملموس، بديهي، پيش پا افتاده، و کليدي است که نوشتن دربارهاش به شجاعتي بسيار نياز دارد و شک کردن و به چالش کشيدن برداشت‌هاي رايج دربارهاش به جسارتي افزونتر. فهم مفهوم زمان، و نقد کردنِ برداشت رايج از اين مفهوم، اگر به قدر کافي تداوم يابد به تلاش براي دستيابي به نگاهي تازه و رويکردي نو دربارهي مفاهيمي بنيادين مانند مکان، تغيير، عليت، و رخداد منتهي ميشود. زمان مفهومي چنان حاضر و نافذ است که هر پيشنهاد جديدي براي جور ديگر ديدنِ آن به راهبردهايي رفتاري براي دگرگوني در کردار هم ميانجامد. دستکاري کردن مفهوم زمان به معناي دستکاري کردن شکل هستي خويشتن است، و از اين روست که جور ديگر انديشيدن دربارهي زمان چنين سهمگين مي نمايد.
اميدوارم که اين نوشتار، متني جسورانه باشد که دستيابي به درکي انتقادي از مفهوم زمان را ممکن سازد، و اين کار را تا مرزهاي استنتاج راهبردهايي رفتاري براي «جور ديگر جريان يافتنِ زمان» يا با بياني دقيقتر، براي «خلق ديگرگونهي زمان» دنبال کند.
+
اميدوارم که اين نوشتار، متني جسورانه باشد که دستيابي به درکي انتقادي از مفهوم زمان را ممکن سازد، و اين کار را تا مرزهاي استنتاج راهبردهايي رفتاري براي «جور ديگر جريان يافتنِ زمان» يا با بياني دقيقتر، براي «خلق ديگرگونه ي زمان» دنبال کند.
 +
 
 +
 
 +
 
  
  
 
= رده بندی زمان =
 
= رده بندی زمان =
 +
  
 
زماني ''ريموند ويليامز'' رويکردهاي انديشمندان به زمان را در سه رده جاي داده بود :  
 
زماني ''ريموند ويليامز'' رويکردهاي انديشمندان به زمان را در سه رده جاي داده بود :  
  
 
'''نخست'''  
 
'''نخست'''  
[[برداشت علمي:]] که به زمان به عنوان متغيري خنثا و فرعي براي توضيح چيزهايي ديگر نگاه مي-کند. چنين برداشتي به مدل¬هاي مکانيکي و علمي از زمانِ انتزاعي و رياضي¬گونه منتهي مي¬شود. مدلي که نيوتون مشهورترين، آشناترين و بانفوذترين صورت‌بندي از آن را به دست داده است. نگرش بي¬طرفانه¬ي علمي معمولاً، بر مبناي رويکردي مکانيکي و جبرانگارانه، زمان را هم‌چون متغيري براي توجيه و تحليل رخدادهاي علي مورد استفاده قرار مي¬دهد.
+
[[برداشت علمی]]
  
 
'''دوم'''   
 
'''دوم'''   
[[رويکرد تبارشناسانه:]] که گويا براي نخستين بار توسط نيچه مورد استفاده واقع شده باشد. اين رويکرد، از زمان به عنوان بستري براي توضيح آن که چرا رخدادهايي خاصي به شکلي ويژه رخ داده¬اند، استفاده مي¬کند. اين زمان، بر خلاف مفهوم انتزاعي پيش‌گفته، پويا و سيال است و بسته به ماهيت رخداد و موضوع مورد پژوهش انعطاف زيادي را از خود نشان مي¬دهد.
+
[[رويکرد تبارشناسانه]]  
  
 
'''سوم'''   
 
'''سوم'''   
[[رويکرد انتقادي:]] که بر مبناي حمله بر دو نگرش پيش‌گفته استوار است و هدفش ويران کردن مباني نظري برداشتي از زمان است که بديهي پنداشته مي¬شود. اين رويکرد به نگرش¬هاي تاريخ‌مدار و زمان¬گرا با ديدي انتقادي نگاه مي¬کند تا از اين راه زمينه را براي شک در تاريخ‌مندي قواعد حاکم بر هستي، و قانون¬مند بودنِ تاريخ هستي فراهم آورد.
+
[[رويکرد انتقادي]]
 +
 
 +
 
 +
=پرسشهای مرکزی درباره زمان=
 +
 
 +
'''هر نگرش فراگیر و استوار دربارهی زمان، باید برای این چند پرسش پاسخهایی در خور داشته باشد:'''
 +
 
 +
''' نخست : '''زمان چیست؟ چگونه تعریف میشود؟ و از چه اعتبار هستی شناختی ای برخوردار است؟
 +
 
 +
''' دوم :''' چند شیوهی متفاوت برای فهم و صورتبندی زمان وجود دارد و در این میان اولویت و
 +
مرکزیت با کدام برداشت و کدام شیوه است؟
 +
 
 +
''' سوم :'''چرا برداشت "عقلِ سلیمی" از زمان و نگاه عمومی رایج به این مفهوم چنین شکل و شمایلی
 +
پیدا کرده؟ و چه روندهایی باعث شده تا روایتی که امروز از زمان رواج دارد فراگیر شود؟
 +
 
 +
'''چهارم :'''ارتباط زمان با سایر مفاهیم بنیادینی که در دیدگاه ما وجود دارد، کدام است؟
 +
 
 +
''' پنجم :'''به طور خاص ارتباط زمان با [[من]] چیست؟ زمان چگونه در من به جریان میافتد؟ و چگونه
 +
بر پویایی چهار عنصر مرکزی من ([[بقا]]/ [[لذت]]/ [[قدرت]]/ [[معنا]]، یا به کوتاهی: [[قلبم]]) اثر میگذارد؟
 +
 
 +
 
 +
===ماهیت پرسش ها===
 +
 
 +
 
 +
''سوال نخست''،'''ماهیتی هستی شناسانه و فلسفی دارد'''
 +
 
 +
''سوال دوم''،'''جنبه ای علمی و [[عقلانی]] دارد'''
 +
 
 +
''سوال سوم''،'''به سویه ی تبارشناختی و تاریخی زمان می نگرد'''
 +
 
 +
''سوال چهارم و پنجم''،'''جایگاه این مفهوم را در نگرش مورد پیشنهاد نگارنده مشخص می کنند'''

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۱۶

کتاب

درباره زمان، زروان بیکران

مجموعه ی نظریه ی زروان - کتاب ششم

نوشته شروین وکیلی


پيش درآمد

زمان، مفهومی چنان آشنا، ملموس، بديهي، پيش پا افتاده، و کليدي است که نوشتن دربارهاش به شجاعتي بسيار نياز دارد و شک کردن و به چالش کشيدن برداشت‌هاي رايج دربارهاش به جسارتي افزونتر. فهم مفهوم زمان، و نقد کردنِ برداشت رايج از اين مفهوم، اگر به قدر کافي تداوم يابد به تلاش براي دستيابي به نگاهي تازه و رويکردي نو دربارهي مفاهيمي بنيادين مانند مکان، تغيير، عليت، و رخداد منتهي ميشود. زمان مفهومي چنان حاضر و نافذ است که هر پيشنهاد جديدي براي جور ديگر ديدنِ آن به راهبردهايي رفتاري براي دگرگوني در کردار هم ميانجامد. دستکاري کردن مفهوم زمان به معناي دستکاري کردن شکل هستي خويشتن است، و از اين روست که جور ديگر انديشيدن دربارهي زمان چنين سهمگين مي نمايد. اميدوارم که اين نوشتار، متني جسورانه باشد که دستيابي به درکي انتقادي از مفهوم زمان را ممکن سازد، و اين کار را تا مرزهاي استنتاج راهبردهايي رفتاري براي «جور ديگر جريان يافتنِ زمان» يا با بياني دقيقتر، براي «خلق ديگرگونه ي زمان» دنبال کند.



رده بندی زمان

زماني ريموند ويليامز رويکردهاي انديشمندان به زمان را در سه رده جاي داده بود :

نخست برداشت علمی

دوم رويکرد تبارشناسانه

سوم رويکرد انتقادي


پرسشهای مرکزی درباره زمان

هر نگرش فراگیر و استوار دربارهی زمان، باید برای این چند پرسش پاسخهایی در خور داشته باشد:

نخست : زمان چیست؟ چگونه تعریف میشود؟ و از چه اعتبار هستی شناختی ای برخوردار است؟

دوم : چند شیوهی متفاوت برای فهم و صورتبندی زمان وجود دارد و در این میان اولویت و مرکزیت با کدام برداشت و کدام شیوه است؟

سوم :چرا برداشت "عقلِ سلیمی" از زمان و نگاه عمومی رایج به این مفهوم چنین شکل و شمایلی پیدا کرده؟ و چه روندهایی باعث شده تا روایتی که امروز از زمان رواج دارد فراگیر شود؟

چهارم :ارتباط زمان با سایر مفاهیم بنیادینی که در دیدگاه ما وجود دارد، کدام است؟

پنجم :به طور خاص ارتباط زمان با من چیست؟ زمان چگونه در من به جریان میافتد؟ و چگونه بر پویایی چهار عنصر مرکزی من (بقا/ لذت/ قدرت/ معنا، یا به کوتاهی: قلبم) اثر میگذارد؟


ماهیت پرسش ها

سوال نخست،ماهیتی هستی شناسانه و فلسفی دارد

سوال دوم،جنبه ای علمی و عقلانی دارد

سوال سوم،به سویه ی تبارشناختی و تاریخی زمان می نگرد

سوال چهارم و پنجم،جایگاه این مفهوم را در نگرش مورد پیشنهاد نگارنده مشخص می کنند