آشیان: تفاوت بین نسخه‌ها
جز |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
آشيان (Niche) | آشيان (Niche) | ||
| − | ''مجموعهاى از رخدادهاست كه منابع مورد نياز سيستم براى بقا را تأمين كند.'' | + | '''مجموعهاى از رخدادهاست كه منابع مورد نياز سيستم براى بقا را تأمين كند.''' |
---- | ---- | ||
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
| − | [[سيستم]] براى پايدارى به جريان‌هایى از [[منابع]] پايبند است. شبكهى منابع مورد نيازِ سيستم در محيط را آشيان مىنامند. آشيان، مجموعهاى از [[رخداد|رخدادها]] است كه منابع مورد نياز سيستم براى [[بقا]] را تأمين مىكند. | + | [[سيستم]] براى پايدارى به جريان‌هایى از [[منابع]] پايبند است. شبكهى منابع مورد نيازِ سيستم در محيط را '''آشيان''' مىنامند. آشيان، مجموعهاى از [[رخداد|رخدادها]] است كه منابع مورد نياز سيستم براى [[بقا]] را تأمين مىكند. |
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
آشيان بخش‌هایى از [[فضاى حالت]] را اشغال مىكند كه تراكم [[جذب‌كننده|جذبكنندههاى]] سيستم در آن بيشتر هستند. همهى آشيانها در بخش‌هاى مجازِ فضاى حالت قرار دارند. هرچه سيستم پيچيده‌تر باشد، رخداد‌هایى كه ضامن بقايش هستند هم پيچيده‌تر و متعددتر خواهند بود و به اين ترتيب به آشيانى پيچيده‌تر نياز خواهد داشت. | آشيان بخش‌هایى از [[فضاى حالت]] را اشغال مىكند كه تراكم [[جذب‌كننده|جذبكنندههاى]] سيستم در آن بيشتر هستند. همهى آشيانها در بخش‌هاى مجازِ فضاى حالت قرار دارند. هرچه سيستم پيچيده‌تر باشد، رخداد‌هایى كه ضامن بقايش هستند هم پيچيده‌تر و متعددتر خواهند بود و به اين ترتيب به آشيانى پيچيده‌تر نياز خواهد داشت. | ||
| − | با پيچيده‌تر شدنِ سيستمها، حجم كلى آشيان‌شان در فضاى حالت زياد مىشود، چون تعداد ابعاد فضاى حالت زيادتر شده و بنابراين كل فضاى حالت در ابعاد جديدى بسط مىيابد. اما اين كِش آمدنِ آشيانها، آنگاه كه نسبت به كلِ انبساط فضاى حالت سنجيده شود، به نوعى انقباض شبيه خواهد شد. سيستمها، با | + | با پيچيده‌تر شدنِ سيستمها، حجم كلى آشيان‌شان در فضاى حالت زياد مىشود، چون تعداد ابعاد فضاى حالت زيادتر شده و بنابراين كل فضاى حالت در ابعاد جديدى بسط مىيابد. اما اين كِش آمدنِ آشيانها، آنگاه كه نسبت به كلِ انبساط فضاى حالت سنجيده شود، به نوعى انقباض شبيه خواهد شد. سيستمها، با هر گامى كه در راستاى پيچيده‌تر شدن برمیدارند، فضاى حالت خود را پيچيده‌تر و بغرنجتر، و بنابراين پايدارى خويش در آن را دشوارتر مىسازند. آشيان اين سيستمها، روندى انقباضى را در پيش مىگيرد و باسرعتى بسيار كمتر از فضاى حالتِ انتزاعى و فراگيرشان توسعه مىيابد. در نتيجه آشيان - و كل فضاى حالت مجاز براى سيستم - مرتب از كلِ فضاى حالت عقب مىماند. |
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
| − | بنابراين سيستمها تمايل ندارند خود به خود به سمت پيچيدگى بيشتر حركت كنند. تمام آنچه دربارهى [[تمايز]] و [[تخصص]] و [[سلسله مراتب|سلسله‌مراتبى]] شدن گفته شده، مربوط به نظامهایى بود كه زير فشار تنش‌هاى محيطى ناچارند پيچيده‌تر شوند. | + | بنابراين سيستمها تمايل ندارند خود به خود به سمت پيچيدگى بيشتر حركت كنند. تمام آنچه دربارهى [[تمايز]] و [[تخصص]] و [[سلسله مراتب|سلسله‌مراتبى]] شدن گفته شده، مربوط به نظامهایى بود كه '''زير فشار تنش‌هاى محيطى ناچارند پيچيده‌تر شوند'''. |
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
اين ناچارى دليلى ساده دارد. [[سیستم خودزاینده|سيستمهاى خودزاينده]] بر سر [[منابع]] با هم رقابت مىكنند. رخدادهاى مطلوبِ محيط، همواره كمتر از نيازِ سيستمهایى هستند كه در محيط حضور دارند، و اين نامطلوبترين خصلت محيط است. | اين ناچارى دليلى ساده دارد. [[سیستم خودزاینده|سيستمهاى خودزاينده]] بر سر [[منابع]] با هم رقابت مىكنند. رخدادهاى مطلوبِ محيط، همواره كمتر از نيازِ سيستمهایى هستند كه در محيط حضور دارند، و اين نامطلوبترين خصلت محيط است. | ||
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
| − | بخش عمدهى فشارى كه از بيرون به سيستم وارد مىشود، به خود محيط مربوط نيست، بلكه به سيستمهاى ديگرِ مقيمِ آن باز مىگردد. | + | بخش عمدهى فشارى كه از بيرون به سيستم وارد مىشود، به خود محيط مربوط نيست، بلكه به سيستمهاى ديگرِ مقيمِ آن باز مىگردد. '''تنش زاترين چيزى كه در محيط وجود دارد، يك سيستم ديگر است'''. |
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
سيستمها بر سر منابع با هم رقابت مىكنند. جانوران بر سر شكار، هويتهاى روانى بر سر لذت، جوامع بر سر منابع طبيعى و جمعيت، و عناصر فرهنگى بر سر مغز‌هایى كه حمل و تكثيرشان كنند، با هم درگير مىشوند. هنگامى كه بر فضاى حالتى فراگير به آنها نگاه كنيم، مىبينيم كه سيستمهاى خودزاينده بر سر آشيانها - لكههاى ارزشمندِ فضاى حالت - با هم رقابت مىكنند. | سيستمها بر سر منابع با هم رقابت مىكنند. جانوران بر سر شكار، هويتهاى روانى بر سر لذت، جوامع بر سر منابع طبيعى و جمعيت، و عناصر فرهنگى بر سر مغز‌هایى كه حمل و تكثيرشان كنند، با هم درگير مىشوند. هنگامى كه بر فضاى حالتى فراگير به آنها نگاه كنيم، مىبينيم كه سيستمهاى خودزاينده بر سر آشيانها - لكههاى ارزشمندِ فضاى حالت - با هم رقابت مىكنند. | ||
| + | <br /> | ||
| + | <br /> | ||
[[رده: کلیدواژه]] [[رده: نظریه سیستم‌های پیچیده]] | [[رده: کلیدواژه]] [[رده: نظریه سیستم‌های پیچیده]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۲:۱۷
آشيان (Niche)
مجموعهاى از رخدادهاست كه منابع مورد نياز سيستم براى بقا را تأمين كند.
سيستم براى پايدارى به جريان‌هایى از منابع پايبند است. شبكهى منابع مورد نيازِ سيستم در محيط را آشيان مىنامند. آشيان، مجموعهاى از رخدادها است كه منابع مورد نياز سيستم براى بقا را تأمين مىكند.
آشيان بخش‌هایى از فضاى حالت را اشغال مىكند كه تراكم جذبكنندههاى سيستم در آن بيشتر هستند. همهى آشيانها در بخش‌هاى مجازِ فضاى حالت قرار دارند. هرچه سيستم پيچيده‌تر باشد، رخداد‌هایى كه ضامن بقايش هستند هم پيچيده‌تر و متعددتر خواهند بود و به اين ترتيب به آشيانى پيچيده‌تر نياز خواهد داشت.
با پيچيده‌تر شدنِ سيستمها، حجم كلى آشيان‌شان در فضاى حالت زياد مىشود، چون تعداد ابعاد فضاى حالت زيادتر شده و بنابراين كل فضاى حالت در ابعاد جديدى بسط مىيابد. اما اين كِش آمدنِ آشيانها، آنگاه كه نسبت به كلِ انبساط فضاى حالت سنجيده شود، به نوعى انقباض شبيه خواهد شد. سيستمها، با هر گامى كه در راستاى پيچيده‌تر شدن برمیدارند، فضاى حالت خود را پيچيده‌تر و بغرنجتر، و بنابراين پايدارى خويش در آن را دشوارتر مىسازند. آشيان اين سيستمها، روندى انقباضى را در پيش مىگيرد و باسرعتى بسيار كمتر از فضاى حالتِ انتزاعى و فراگيرشان توسعه مىيابد. در نتيجه آشيان - و كل فضاى حالت مجاز براى سيستم - مرتب از كلِ فضاى حالت عقب مىماند.
بنابراين سيستمها تمايل ندارند خود به خود به سمت پيچيدگى بيشتر حركت كنند. تمام آنچه دربارهى تمايز و تخصص و سلسله‌مراتبى شدن گفته شده، مربوط به نظامهایى بود كه زير فشار تنش‌هاى محيطى ناچارند پيچيده‌تر شوند.
اين ناچارى دليلى ساده دارد. سيستمهاى خودزاينده بر سر منابع با هم رقابت مىكنند. رخدادهاى مطلوبِ محيط، همواره كمتر از نيازِ سيستمهایى هستند كه در محيط حضور دارند، و اين نامطلوبترين خصلت محيط است.
بخش عمدهى فشارى كه از بيرون به سيستم وارد مىشود، به خود محيط مربوط نيست، بلكه به سيستمهاى ديگرِ مقيمِ آن باز مىگردد. تنش زاترين چيزى كه در محيط وجود دارد، يك سيستم ديگر است.
سيستمها بر سر منابع با هم رقابت مىكنند. جانوران بر سر شكار، هويتهاى روانى بر سر لذت، جوامع بر سر منابع طبيعى و جمعيت، و عناصر فرهنگى بر سر مغز‌هایى كه حمل و تكثيرشان كنند، با هم درگير مىشوند. هنگامى كه بر فضاى حالتى فراگير به آنها نگاه كنيم، مىبينيم كه سيستمهاى خودزاينده بر سر آشيانها - لكههاى ارزشمندِ فضاى حالت - با هم رقابت مىكنند.
