آشیان

از ویکی زروان
نسخهٔ تاریخ ‏۸ مارس ۲۰۱۴، ساعت ۱۴:۳۶ توسط Keyvan Sarreshteh (بحث | مشارکت‌ها)

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

آشيان (Niche)

مجموعه‏‌اى از رخدادهاست كه منابع مورد نياز سيستم براى بقا را تأمين كند.


سيستم براى پايدارى به جريان‌هایى از منابع پايبند است. شبكه‌‏ى منابع مورد نيازِ سيستم در محيط را آشيان مى‌‏نامند. آشيان، مجموعه‌‏اى از رخدادها است كه منابع مورد نياز سيستم براى بقا را تأمين مى‏‌كند.

آشيان بخش‌هایى از فضاى حالت را اشغال مى‏‌كند كه تراكم جذب‌كننده‏‌هاى سيستم در آن بيشتر هستند. همه‌‏ى آشيان‌ها در بخش‌هاى مجازِ فضاى حالت قرار دارند. هرچه سيستم پيچيده‌‏تر باشد، رخداد‌هایى كه ضامن بقايش هستند هم پيچيده‏‌تر و متعددتر خواهند بود و به اين ترتيب به آشيانى پيچيده‌تر نياز خواهد داشت.

با پيچيده‏‌تر شدنِ سيستم‌ها، حجم كلى آشيان‌شان در فضاى حالت زياد مى‌‏شود، چون تعداد ابعاد فضاى حالت زيادتر شده و بنابراين كل فضاى حالت در ابعاد جديدى بسط مى‌‏يابد. اما اين كِش آمدنِ آشيانها، آنگاه كه نسبت به كلِ انبساط فضاى حالت سنجيده شود، به نوعى انقباض شبيه خواهد شد. سيستمها، با هرگامى كه در راستاى پيچيده‌‏تر شدن برمیدارند، فضاى حالت خود را پيچيده‌‏تر و بغرنج‏تر، و بنابراين پايدارى خويش در آن را دشوارتر مى‌‏سازند. آشيان اين سيستمها، روندى انقباضى را در پيش مى‏‌گيرد و باسرعتى بسيار كمتر از فضاى حالتِ انتزاعى و فراگيرشان توسعه مى‌‏يابد. در نتيجه آشيان - و كل فضاى حالت مجاز براى سيستم - مرتب از كلِ فضاى حالت عقب مى‏‌ماند.

بنابراين سيستمها تمايل ندارند خود به خود به سمت پيچيدگى بيشتر حركت كنند. تمام آنچه درباره‏‌ى تمايز و تخصص و سلسله‌مراتبى شدن گفتيم، مربوط به نظامهایى بود كه زير فشار تنش‌هاى محيطى ناچارند پيچيده‏‌تر شوند.

اين ناچارى دليلى ساده دارد. سيستم‌هاى خودزاينده بر سر منابع با هم رقابت مى‌‏كنند. رخدادهاى مطلوبِ محيط، همواره كمتر از نيازِ سيستمهایى هستند كه در محيط حضور دارند، و اين نامطلوب‏ترين خصلت محيط است.

بخش عمده‏‌ى فشارى كه از بيرون به سيستم وارد مى‌‏شود، به خود محيط مربوط نيست، بلكه به سيستمهاى ديگرِ مقيمِ آن باز مى‏‌گردد. تنش‏زاترين چيزى كه در محيط وجود دارد، يك سيستم ديگر است.

سيستمها بر سر منابع با هم رقابت مى‏‌كنند. جانوران بر سر شكار، هويتهاى روانى بر سر لذت، جوامع بر سر منابع طبيعى و جمعيت، و عناصر فرهنگى بر سر مغز‌هایى كه حمل و تكثيرشان كنند، با هم درگير مى‌‏شوند. هنگامى كه بر فضاى حالتى فراگير به آنها نگاه كنيم، مى‏‌بينيم كه سيستمهاى خودزاينده بر سر آشيانها - لكه‌‏هاى ارزشمندِ فضاى حالت - با هم رقابت مى‌‏كنند.