نماد - معنا

کلیدواژه‌های خویشاوند (مفهومی):

• ارجاع - تحویل
• جم ـ جم
• بازنمایی ـ آشکارگی

اصل رمزگذاری:

• نماد برچسبى است که بازنمایی را رمزگذارى مى کند.
• معنا محتواى ارجاعى نماد است.
• اتصال عناصر موجود در نظام شناسنده (که بازنماینده ى جهان خارج هستند) و نظام انتخابگر (که تعیین کننده ى اهمیت و ارزش یک پدیده است) از طریق سیستمى به نام دستگاه معنایى ممکن مى شود.
• دستگاه معنایى، نظامى خودارجاع، خودمختار، و پیچیده از ارتباطات شولایىِ (fuzzy)است که بین نمادها و چیز -رخدادها جریان می یابد.
• دوقطبیِ نماد ـ معنا را با جفتِ دال -مدلول نیز نشان می دهند.

• معنا واسطه ای است که سیستم از مجراى آن شکست هاى تقارنِ حاکم بر روندهاى درونىاش را مدیریت مىکند.
• بنابراین معنا را مى توان تجلى آزادىِ سیستم براى تنظیم رفتار خود دانست.
• معنا چارچوبى پیش تنیده و عصب شناختى دارد و شالوده ى ساختارش توسط حدود زیستشناختى تعریف مى شود.

• معنا محدود به زبان نیست و صورتبندی شدنش در ابزارهاى غیرزبانى نیز ممکن است.
• به همین ترتیب، تنها بخشى از ساخت معنایى نمادها خودآگاه است.
• یعنى همواره بخشهایى از بار معنایى نشانگان به شکل صورت بندى نشده در زبان، در پس زمینه ى ذهن باقى مى ماند.

• معنا همواره ناتمام است، یعنى هرگز شکلى قطعى، شفاف و کامل به خود نمى گیرد.
• به همین دلیل هم سرشت معنا تنش زاست.
• در ضمن، معنا به بومرنگ شباهت دارد. اگر به مرجعی سزاوار در آن بیرون برخورد نکند، به سوى «من» باز مى گردد و به وهمی در درون تبدیل میشود.

نمادپرستی:

• نماد از خودِ پدیدار بازنمایى شده مهمتر است.
• چون به معناهایی ارجاع می دهد که تغییرناپذیر، مستحکم و جوهرین هستند.

تله ی اپوش:

پدیدار بازنمایىشده قربانىِ بزرگداشتِ نمادش مى شود.

راهبرد تیشتر:

• کمین و ردگیرى نقاط عطفى که در آنها ساختگى بودنِ معناها «لو مى رود».
• طرد نماد و بهره گیرى ابزارمندانه از آن، براى دستیابى به پدیدارهاى قابل مدیریت.

پرسش

• دستگاه نمادین ـ معنایی چه ارتباطی با خودآگاهی و شناخت برقرار می کند؟
• آیا زبان را میتوان مهمترین نمود چنین دستگاهی دانست؟
• ارتباط این دستگاه با اختگی چیست؟

تمرین

• چه کلیدواژه، علامت، رنگ، طرح یا نمادى برایتان خیلى عزیز و ارجمند است؟ چرا؟
• بر چه چیز دلالت مىکند؟
• آن نماد برایتان عزیزتر است یا آنچه موضوع دلالتش است؟
• اگر قرار شود بین نماد و موضوعش یکى را انتخاب کنید کدام را برمى گزینید؟
• چه معنایى برایتان عزیز و محترم است؟ چرا؟
• کى، کِى، چطور و چرا آن را ساخته اند؟
• اگر بخواهید بازسازی اش کنید چه تغییرى در محتوایش مى دهید؟