من - دیگری

کلیدواژه‌های خویشاوند (مفهومی):

• آشنا ـ بیگانه
• انگاره ـ خودانگاره
• درون ـ بیرون

اصل وابستگی من به ديگری:

• من همواره هستی خود را همچون زیرسیستمی از دیگری شروع می کند.
• در ابتداى کار من در هر چهار سطح فراز انگل دیگرى است.
• جنین برای بدن مادر، شخصیت کودک در مجاورت نظام روانی والدینش، موقعیت اجتماعی فرد در زمینه ی نهادهای مستقر، و اندوخته ی فرهنگی او در مقابل سپهر منش های پیشاپیش حاضر در ذهن دیگری همواره خصلتی پسینی و وامگیرنده دارند.

توهم مرکزيت هستی شناختیِ من:

• من به لحاظ هستى شناختى اصالت و اهمیتى بیش از دیگرى دارد.
• یعنی خودمحوری بدیهی و شهودی هر کس، مبنایی عینی و بیرونی دارد.

تله ی خدايگان و بنده:

بسته به این که من دیگری را در موقعیتی فرازین یا فرودین تصور کند، ممکن است دو نوع رفتار در پیش بگیرد.

1. نخست الگوی چاکرگونه ی یک بنده که با این فرض همراه است که دیگرى اصیلتر و مهمتر از من است و از این رو اعلام استقلال از وى نادرست یا ناممکن است، انتخابهاى من به الگوى انتخابهای دیگرى تحویل مى شود.
2. دیگری رفتار یک خدایگان خودکامه که از نظرش لذت و رنج دیگرى و محورهاى شکست تقارن درونزاد وى اهمیتى ندارند و در انتخابهاى من اثرى باقى نمى گذارند.

کسی که به این بلا مبتلا باشد، معمولا در موقعیتهای مختلف هردوی این کردارها را نمایان میسازد.

راهبرد سیاوش:

استقلال من از دیگرى، در شرایطى بهینه است که عرصه هاى گزینش من و دیگرى (با وجود واگرایى و تمایز یافتن شان) سازگارى و ارتباطشان (ولى نه لزوما همخوانى شان) را با هم حفظ کنند.

پرسش

• آیا میتوان استقلال من از دیگری را به مرزبندی مربوط دانست؟
• آیا استقلاتمام و کمال از دیگری ممکن است؟
• آیا شرایطی روانی را میشناسید که من به راستی از تمام دیگریها مستقل شده باشد؟

تمرین

• فهرستی از مهمترین ویژگیهای خود تهیه کنید.
• هریک از این صفتها را در اندرکنش با کدام دیگری و چگونه به دست آورده اید؟
• آیا میتوانید صفتی در خود بیابید که هیچ ربطی به عرصه ی دیگری نداشته باشد؟
• صفتی که هنوز زیر تأثیر دیگری در شما وجود دارد را برگیرید و طبق راهبرد سیاوش آن را به انتخابی شخصی و مستقل از دیگری تبدیل کنید.