تعريف منش: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی زروان
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۲۹: سطر ۲۹:
  
  
 +
:[[ميمون هاى ماكاک]]
  
چهارم: مثال ديگر، به شواهدى از علم رفتارشناسى جانورى مربوط مىشود.  
+
 
شواهد به دست آمده از بررسى ميمونهاى ماكاک ژاپنى نشان مىدهد كه
+
 
الگوي انتقال عناصر رفتاري در جوامع اين جانور با تكثير عناصر فرهنگى در
+
هدف از ذكر چهار مثالى كه گذشت، اين بود كه تصوير ذهنى مان از
جوامع انسانى شباهت دارد. رفتار اين ميمونها در رشتهاي از پژوهشهاى
+
سيستم تكاملى، از آنچه به طور سنتى در زيستشناسى يا جامعه شناسى
ميدانىِ گسترده و درازمدت در جزاير پراكندهى ژاپن مورد مطالعه قرار
+
تعريف شده است، فراتر رود. سيستم هاى تكامل يابنده تنها به نظام هاي
126 گرفت و نتايج چشمگيرى از آنها به دست آمد
+
اجتماعى يا زيستى منحصر نمى شوند. هر نظامى كه توانايى تكثير، جهش،
.
+
و گزينش طبيعى را داشته باشد - چه مولكولى پروتئينى باشد، چه رفتار
مهمترين نتيجه به تكثيرپذيرى عناصر رفتارى در اين جانوران مربوط
+
يک جانور - تكامل خواهد يافت. عنصر فرهنگى، يكى از اين سيستمهاست.
مىشود. در يكى از جزاير مورد كاوش - موسوم به مينو
+
5 .با توجه به آنچه گذشت، اكنون مىتوانيم تعريف خود را از عنصر
- گروهى از 127
+
فرهنگى پيشنهاد كنيم. با توجه به اين كه تعريف كنونى با مم، مضمون، و
ميمونها توانستند به طور تصادفى روش كندن ريشههاى برنج را از زمين
+
عادتواره تفاوت دارد و براي پرهيز از ابهام و اشتباه شدنِ مفاهيم با يكديگر
كشف كنند. در مدتى اندک اين رفتار در كل جمعيت ميمونهاى جزيره
+
به نامى ويژه براى آن نياز داريم. نامى كه از اين پس عنصر فرهنگى را با آن
پراكنده گشت و موجب شبيخون زدن ميمونها به مزارع برنج شد. در
+
مىناميم »منش« است؛ واژهاى كه از ريشهى اوستايی Oiniam( مَينيو( به
 +
معناى انديشيدن گرفته شده است. اين واژه و مشتقات آن – مينو، هومن
 +
)نيکانديش( و دشمن )بدانديش( - در سه هزار سال گذشته در زبانهاي
 +
ايرانی كاربرد داشته است و همواره به مفهومِ عناصر مربوط به انديشه و
 +
تفكر به كار گرفته میشده است. گفتنی است، اولين كاربرد تخصصی آن در
 +
گاهانِ زرتشت – نزديک به 3200 سال پيش – ديده میشود. در اين متن
 +
براي نخستين بار در تاريخ مدو نِ تمد ن، سپهر معنا – كه كمابيش با
 +
فرهنگ همسان است - از عرصهي گيتی جدا شده و با نام مينو )يعنی
 +
انديشيده، انديشيدنی( مشخص شده است. در واقع، اين متن كهنترين
 +
سندي است كه در آن به اليهي فرهنگ همچون سطحی مستقل اشاره
 +
شده و زرتشت نخستين نظام دقيق از كليدواژگان را براي رمزگذاري آن
 +
ابداع كرده است.  
 +
منش، با وجود كاربرد پيوسته و سه هزار سالهاش در زبانهاي اوستايی
 +
و پارسی و پهلوي و دري، امروز در زبان علمىِ فارسى رواجی به نسبت
 +
محدود دارد و كاربرد عاميانهى واژهي منش هم تنها محدود به فارسى
 +
گفتاري است. البته، برخى از مترجمان و نويسندگان فارسىزبان اين واژه را

نسخهٔ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۲۲

مروری بر این گفتار


تعریف عنصر فرهنگى

ویژگی های عناصر فرهنگی

عنصر فرهنگی در نگرش سیستمی

  1. عنصر فرهنگی به مثابه یک سیستم
  2. حد و مرز عنصر فرهنگی با جهان پیرامون
  3. عنصر فرهنگی به مثابه حامل معنا
  4. تکثیرپذیری عنصر فرهنگی
  5. خطا؛ هزینه غیر قابل اجتناب همانند سازی
  6. تفکیک من از محیط، نتیجه عملکرد عنصر فرهنگی


سیستم پاداش، معیار درونی ارزشگذاری


چند مثال از پویایی سیستمهای تکاملی

شباهت هاى رفتارىِ عنصر فرهنگى با سيستم زنده
ويروس هاى رايانه اي
پریونها


ميمون هاى ماكاک


هدف از ذكر چهار مثالى كه گذشت، اين بود كه تصوير ذهنى مان از سيستم تكاملى، از آنچه به طور سنتى در زيستشناسى يا جامعه شناسى تعريف شده است، فراتر رود. سيستم هاى تكامل يابنده تنها به نظام هاي اجتماعى يا زيستى منحصر نمى شوند. هر نظامى كه توانايى تكثير، جهش، و گزينش طبيعى را داشته باشد - چه مولكولى پروتئينى باشد، چه رفتار يک جانور - تكامل خواهد يافت. عنصر فرهنگى، يكى از اين سيستمهاست. 5 .با توجه به آنچه گذشت، اكنون مىتوانيم تعريف خود را از عنصر فرهنگى پيشنهاد كنيم. با توجه به اين كه تعريف كنونى با مم، مضمون، و عادتواره تفاوت دارد و براي پرهيز از ابهام و اشتباه شدنِ مفاهيم با يكديگر به نامى ويژه براى آن نياز داريم. نامى كه از اين پس عنصر فرهنگى را با آن مىناميم »منش« است؛ واژهاى كه از ريشهى اوستايی Oiniam( مَينيو( به معناى انديشيدن گرفته شده است. اين واژه و مشتقات آن – مينو، هومن )نيکانديش( و دشمن )بدانديش( - در سه هزار سال گذشته در زبانهاي ايرانی كاربرد داشته است و همواره به مفهومِ عناصر مربوط به انديشه و تفكر به كار گرفته میشده است. گفتنی است، اولين كاربرد تخصصی آن در گاهانِ زرتشت – نزديک به 3200 سال پيش – ديده میشود. در اين متن براي نخستين بار در تاريخ مدو نِ تمد ن، سپهر معنا – كه كمابيش با فرهنگ همسان است - از عرصهي گيتی جدا شده و با نام مينو )يعنی انديشيده، انديشيدنی( مشخص شده است. در واقع، اين متن كهنترين سندي است كه در آن به اليهي فرهنگ همچون سطحی مستقل اشاره شده و زرتشت نخستين نظام دقيق از كليدواژگان را براي رمزگذاري آن ابداع كرده است. منش، با وجود كاربرد پيوسته و سه هزار سالهاش در زبانهاي اوستايی و پارسی و پهلوي و دري، امروز در زبان علمىِ فارسى رواجی به نسبت محدود دارد و كاربرد عاميانهى واژهي منش هم تنها محدود به فارسى گفتاري است. البته، برخى از مترجمان و نويسندگان فارسىزبان اين واژه را