صفحهٔ اصلی
نرم‌افزار ویکی با موفقیت نصب شد.
از راهنمای کاربران برای استفاده از نرم‌افزار ویکی کمک بگیرید.
محتویات
- ۱ به ویکی زروان خوش آمدید
- ۱.۱ درباره‌ی ویکی زروان
- ۱.۲ مقالات اضافه شده
- ۱.۳ لیست کلی مقالات
به ویکی زروان خوش آمدید
درباره‌ی ویکی زروان
ویکی زروان، رسانه‌ای ست شبکه‌ای، برای انتقال مفاهیم و آموزه‌ها و منابع دانایی مربوط به دیدگاه زروان، که توسط موسسه‌ی فرهنگی خورشید راگا برای استفاده‌ی رایگان و همگانی طرحریزی شده است. دیدگاه زروانی، مجموعه‌ای درهم بافته و منسجم از نظریه‌ها را در بر می‌گیرد که با تکیه بر رویکرد سیستمی به صورتبندی مفهوم انسان و ارتباطش با نهادهای اجتماعی می‌پردازد. این سامانه مجموعه‌ای از کلیدواژگان و مفاهیم را به صورت دانشنامه‌ای در قالب ویکی ارائه می‌کند و منابع تکمیلی (مقاله، فصل‌هایی از کتابها، فایل صوتی سخنرانی یا کلاس) را نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.
پرسش‌های مرسوم: (FAQ)
زروان چیست؟
زروان برچسب عمومی دیدگاهی نظری‌ست که در بسترِ نظریه‌ی سیستمهای پیچیده به مفهوم انسان و چگونگی پیوند خوردنش با نهادهای اجتماعی می‌نگرد. به بیان دیگر، زروان نامی است برای یک نظریه‌ی جامعه‌شناختی/ روانشناختی، که بازتعریف مفهوم «من» را در ارتباط با «نهاد» آماج کرده است.
چرا نام این دیدگاه زروان است؟
زروان نام ایزدِ باستانی زمان در ایران زمین بوده است، و چون مفهوم زمان در صورتبندی این نظریه نقشی کلیدی ایفا می‌کند، با نام زروان شهرت یافته است.
دیدگاه زروان کی و کجا تدوین شده و در کجا به ثبت رسیده است؟
نظریه‌پرداز این دیدگاه دکتر شروین وکیلی است. چارچوب نظری ابتدا به صورت پایان‌نامه‌هایی پژوهشی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای فیزیولوژی (اعصاب) و جامعه‌شناسی در دانشگاه‌های تهران و علامه طباطبایی ارائه شده و بعد در قالب پنج کتاب (نظریه‌ی سیستمهای پیچیده، نظریه‌ی منش‌ها، نظریه‌ی قدرت، روانشناسی خودانگاره، جام جم زروان) از سوی موسسه‌ی خورشید راگا منتشر شده است.
چارچوب نظری دیدگاه زروانی چیست؟ آیا با دین، عرفان یا اموری از این دست ارتباطی دارد؟
دیدگاه زروان صرفا یک دیدگاه علمی است و کاملا در درون سرمشق دانش‌های میان‌رشته‌ایِ رسمی تعریف می‌شود. باورهای اساطیری، نظامهای اخلاقی، جریانهای تاریخی دینی یا عرفانی به عنوان موضوع مورد واکاوی و پژوهش دیدگاه زروانی قرار می‌گیرند، اما محتوای آن را تعیین نمی‌کنند. به بیان دیگر، هیچ اصل موضوعهای جز روش‌شناسی علمی (به طور خاص رویکرد سیستمی) در این مدل پذیرفته نمی‌شود. حوزه‌ی دعوی صدق این نظریه نیز به همین ترتیب تنها به امور تجربی و مواد و داده‌های مورد بحث در علوم رسمی محدود می‌شود.
دیدگاه زروانی به کدام حوزه‌های علمیِ رسمی مربوط می‌شود؟
هسته‌ی مرکزی این دیدگاه، نظریه‌ای جامعه‌شناختی است، اما کاربست‌های آن در حوزه‌ی روانشناسی، تاریخ ایران، فلسفه و اسطوره‌شناسی نیز بارآور بوده و به تدوین و انتشار کتابها و مقاله‌های فراوانی منتهی شده است.
مقالات اضافه شده
در صورتی که مقاله‌ای به این پایگاه افزودید، عنوان مقاله را در این صفحه وارد کنید تا در آینده نزدیک لیست کامل مقالات بازیابی شده و در این صفحه قرار گیرد.
لیست کلی مقالات
کلیدواژه‌های اصلی
علوم انسانی
جامعه شناسی
این خوشه به تحلیل ارتباط «من» و «نهاد» می‌پردازد. یعنی به طور خاص به اندرکنش سوژه‌ی انسانی و نظم‌های اجتماعی، و تاثیر متقابل عاملیت و ساختار تمرکز کرده است. سطح فرهنگی بیشتر در کتاب‌های این مجموعه بررسی می‌شود. مسیرهای جریان یافتن قدرت، صورتبندی و تحلیل نظم‌ها و آشوب‌ها، و تبارشناسی تثبت و نهادینه شدنِ هنجارها از موضوعهای مرکزی این بستر نظری هستند.
کتابها
نظریه‌ی قدرت، نظریه‌ی منش‌ها، مدلسازی تغییرات فرهنگی به کمک نظریه‌ی سیستمهای پیچیده، جامعه‌شناسی جوک و خنده، سرخ، سپید، سبز: شرحی بر رمانتیسم ایرانی
مقالات
درباره‌ی آزادی، جامعه‌شناسی کتاب در ایران معاصر، فتق فرهنگ: درباره‌ی فرار مغزها، اختگی، آشوب‌آباد: نمودهای پسامدرنیسم در بافت شهرِ تهران، تعامل گفتگوی تمدنها با هویت‌یابی در فضای دانشگاهها، زمان کرانمند: گفتاری در فلسفه‌ی تاریخ، درباره‌ی خاستگاه اندیشه‌ی محافظه‌کار، اهمیت فرهنگ، زمین‌لرزه‌هایی در هزار فلات، بازار اکباتان: پژوهشی توصیفی، نه انحطاط، نه تجدد: نقدی بر نظریه‌ی انحطاط، سطوح توصیف پدیدارهای اجتماعی: رویکردی سیستمی، گسست نسلی: بیم‌ها و امیدها، در باب مسائل گیدنز، خاطرات ازلیِ یک ایران انقلابی، لطیفه، تابو و قدرت در ایران، بحثی در ساختارشناسی جوک و لطیفه در ایران، نسک خدمت، درباره‌ی صمیمیت، ارزیابی پویایی احزاب در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی، جعل مدرک و بحران هویت در ایران نوین، تحول مفهوم ملیت در مشروطه‌ی آغازین، هویت ملی جدید ایرانی و ناسیونالیسم غربی، سازمان‌های غیردولتی جوانان در تهران: کمبودها، فرصت‌ها، راهکارها، کاتولیک‌تر از پاپ، مردم، مردم‌گرایی و عوام‌زدگی، بافت‌شناسی قدرت، هسته‌ی موش و طرح نهنگ، درباره‌ی خطوط قرمز، انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه سیستمهای پیچیده، انضباط اسفنکترها، مرگ صدام، توس در برابر گودرز: شرحی بر زوال دو ساختار قدرت در ایران، قشربندی اجتماعی، پیاده‌ها و سواره‌ها: درباره‌ی جامعه‌شناسی خیابان‌ها، پرسه‌زنیِ مردم‌شناسانه، «جا»ی «من»، داشتنِ خودرو: نگاهی انسان‌شناسانه، در ضرورت پارسی شدن، فراخوانی برای دگرگون ساختن هستی، درباره‌ی مرکززدایی، درباره‌ی اراده‌ی آزاد، درباره‌ی پارسی شدن، پارسی بودن، درباره‌ی میدان، سیمای پارسی
تاریخ
مطالب این بخش، بازخوانی تاریخ تمدن ایرانی را آماج کرده‌اند و از نظریه‌ی سیستمهای پیچیده به عنوان سرمشق نظری بهره می‌برند. چارچوب نظری تحلیل‌ها و بحث‌های این خوشه به دیدگاه زروان باز می‌گردد، یعنی نظریه‌ها، راهبردهای پژوهشی و ابزارهای مطالعاتی این دیدگاه را برای طرح پرسش و پاسخگویی بدان به کار می‌گیرد. مسئله‌ی اصلی این نوشتار چگونگی ظهور و تحول «منِ ایرانی» است و جریانهای دگردیسی قدرت، لذت و معنا را در بستر تمدن ایرانی وارسی می‌کند. تحلیل‌ها در چهار سطح توصیفی دنبال می‌شود: سطح زیستی (جمعیت‌شناسی، جغرافیای انسانی، اپیدمیولوژی تاریخی و...)، روانی (نظامهای شخصیتی، سلیقه‌های هنری، پیکربندی خواست و میل، بروز هیجانها و عواطف و چارچوب‌های منطقی و ...)، اجتماعی (نهادهای اجتماعی، خانواده، نقش‌ها، قوانین، سنن، هنجارهای جمعی و...) و فرهنگی (زبان، نظامهای نمادین، نمادها و معانی تقدس، تابوها و محرمات، قالب‌های علمی و شناختی، نظامهای دانایی، فن‌آوری‌ها و...).
کتابها
تاریخ کوروش هخامنشی، داریوش دادگر: نظم هخامنشی و ظهور هویت ایرانی ، اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی: تاریخ روابط ایران و یونان در عصر هخامنشی، کوروش انشانی: شرحی بر تاسیس کشور ایران، تاریخ سیاسی شاهنشاهی اشکانی
مقالات
آریایی‌ها؛ تعیین تکلیف با یک مفهوم، آشوریان و پارسیان، بوم، مردم، شادی، درباره‌ی انقلاب کشاورزی، جغرافیای تاریخی جمعیت ایران زمین، ایرانیان و بربرها، شرحی بر حکومت انتخابی در جهان باستان، نوشتن تاریخِ اکنون، روش‌شناسی سیستمی و تاریخ‌نگاری، جامعه‌شناسی تاریخی هویت ایرانی، شرحی بر جنگهای ایران و روم، مانی، پیدایش احزاب سیاسی مشروطیت، نسب‌نامه‌ی من، انگاره‌ی پارسیان باستان، پوریم و پورپیرار، رازِ رازی، نیزه‌ی پارسی و کمان پارتی، گذار سیاسی از دوران آشور به ماد، درآمدی بر ظهور و استقرار ساسانیان، گذار سیاسی از سلوکیان به پارتیان، گسست وصیت: درباره‌ی وصیت‌نامه‌نویسی در ایران باستان، ایران زمین در برابر غرب: تاریخ کشمکش‌های نظامی در مرزهای غربی، دگردیسی سرمشق‌ها در تاریخ‌نگاری ایرانی
روانشناسی
بررسی زیرسیستم‌های «من» موضوع اصلی نوشتارهای این خوشه است. پرسش بنیادین به چگونگی ظهور «من»، و کارکرد و ساختارآن به عنوان یک سیستم باز می‌گردد. پرسش از ساز و کارهای تولید و توزیع لذت و مسیرهای ظهور و جریان یافتن میل و خواست نیز در همین چارچوب قرار می‌گیرند. به همین ترتیب چگونگی تکوین نظامهای شناختی، طهور خودآگاهی، و روندهای خلاقانه‌ی ذهن در همین بستر می‌گنجند. بیشتر این نوشتارها پایه‌ی خود را در عصب‌شناسی و علوم اعصابِ زیست‌شناختی قرار می‌دهند.
کتابها
مقالات
منِ چهل تکه، در ستایش عار، جامعه‌شناسی اعتیاد، داو، قمار و زایش سوژه، مرگ درد ندارد، درباره‌ی قدرت‌هراسی، جنون و تمدن، چهارمین شیوه برای ندیدن مرگ، هلووارگیِ خرد، استتار، فضاپریشی و انضباط درونی، تکامل خودانگاره‌ی جدید در عصر نوزایی، تله‌ی تقارن، درباره‌ی اخلاق زروانی
فلسفه
در این خوشه کتابها و مقاله‌هایی می‌گنجند که دو رگه‌ی اصلی دارند. برخی از آنها متونی هستند که تاریخ خرد، یعنی سیر تحول اندیشه‌ی فلسفی را با محور گرفتنِ تمدن ایرانی روایت می‌کنند. دیگری نوشتارهایی هستند که دیدگاه نگارنده را نشان می‌دهند و دستگاه فلسفی پیشنهادی وی را صورتبندی می‌کنند. هرچند موضع‌گیری شناختی، اخلاقی و زیبایی‌شناسانه درباره‌ی آرای فیلسوفان بزرگ در کتاب‌های تاریخ خرد هم انجام پذیرفته است.
کتابها
زندِ گاهان: آرای فلسفی در گاهان زرتشت، تاریخ خرد ایونی: سیر اندیشه‌ی فلسفی در جهان یونانیِ عصر پیشاسقراطی، خرد افلاطون: تحلیل و بازخوانی متون افلاطون، تاریخ خرد بودایی: تحلیل محتوای فلسفی متون بودایی، خرد ارسطویی: تحلیل و بازخوانی متون ارسطو، زبان، زمان، زنان، رساله‌ی شکست پدیدار، فلسفه و جنسیت، جام جم زروان، درباره‌ی زمان
مقالات
تبار آهیمسا، طبیعت به مثابه منبع، درباره‌ی جفت‌های متضاد معنایی، چگونه متقاعد می‌شوم؟، کالبدشناسی دانایی، پیش‌درآمدی بر نگارش تاریخ ایرانیِ معنا، قانون چشم، تاریخ‌نگاری سیستمی: شرحی روش‌شناسانه، درباره‌ی اولویت سوژه، دیباچه‌ای درباره‌ی ضرورت‌های حاکم بر فهم امروزین، آسیب‌شناسی داوری هنری در تمدن ایرانی، پرسش بنیادی: چالشها و راهبردها، فلسفه‌گرایی در ایرانِ امروز، ترجمه‌ی شعر امپدوکلس، یازده راهِ ندیدن، درباره‌ی چرندیات پست مدرن، افسون افلاطون
اسطوره‌شناسی
این بخش به تحلیل اسطوره‌های ایرانی اختصاص یافته است و در برخی از موارد رویکردی میان‌رشته‌ای برای تبارشناسی روایتها به کار گرفته می‌شود و یا با نگاهی مقایسه‌ای به اساطیر سایر تمدنها هم پرداخته می‌شود.
کتابها
اسطوره‌شناسی پهلوانان ایرانی، اسطوره‌شناسی ایزدان ایرانی، اسطوره‌شناسی آسمان شبانه، اسطوره‌ی یوسف و افسانه‌ی زلیخا، رویای دوموزی: ترجمه و شرح بر یک متن سومری، اسطوره‌ی آفرینش بابلی
مقالات
نرگس و نرسه، چشم مردوک، درباره‌ی راز، تبارشناسی وای، ساختار امر قدسی در یسنه‌ها، آیین سگ، اخلاقی بودن جهان جاندار و اسطوره‌ی مادر طبیعت، مفهوم آفرینش و قربانی در یک متن جدلی ارمنی، درباره‌ی دروغ در ایران باستان، هفت مقدس
علوم پایه
زیست‌شناسی
کتابها
تبارشناسی انسان: تکامل زیستی انسان و ظهور جوامع انسانی، مغز خفته: عصب‌شناسی خواب و رویا، کالبدشناسی آگاهی: پیدایش و صورتبندی آگاهی در دستگاه بینایی انسان، عصب‌شناسی لذتهای دروغین
مقالات
رفتار لانه‌سازی در حشرات اجتماعی، جامعه‌شناسی لانه مورچه، کالبدشناسی مقایسه‌ای مغز مهره‌داران، تقارن و شکست تقارن در سیستمهای جاندار
نظریه‌ی سیستمهای پیچیده
کتابها
مقالات
رویکردی هم‌افزایانه به افزایش پیچیدگی در سیر تکامل جانداران
ادبیات
داستان تخیلی/ علمی تخیلی
کتابها
سوشیانس، نوسان، نفرین صندلی، فرهنگ موجودات کیهانی، ماردوش، بغمور
مقالات
قصه‌ی رسمهای پخمستان، تذکرة الاعضاء، یالون‌نامه، جغرافیای اساطیری تهران بزرگ، داستانهای طنز، فضیل بن عیاض، مرتد: مجموعه داستان کوتاه
رمان تاریخی
کتابها
فارابی، جمشید کاشانی، نسکِ خاک: مجموعه‌ی داستانهای تاریخی
رمان/ داستان فلسفی
کتابها
جنگجو، ابراهیم، رساله‌ی مغان سغدی
شعر
کتابها
راه جنگجو، تپ‌اختر: گلچین اشعار پارسی، دیوان شروین: مجموعه‌ی اشعار
سفرنامه
کتابها
سفرنامه‌ی سغد و خوارزم، سفرنامه‌ی چین و ماچین، سفرنامه‌ی هند و سند
مقالات
گزارش چله شکن: شکند چلیک ویچار!
نقد ادبی و تاریخ ادبیات
در این بخش متونی قرار می‌گیرند که متن‌های ادبی را در بستری تاریخی و با رویکردی میان‌رشته‌ای مورد داوری قرار می‌دهد. بیشتر تحلیل‌ها از چشم‌اندازی جامعه‌شناختی انجام گرفته و بنابراین بخشی از آن به جامعه‌شناسی ادبیات پهلو می‌زند. در این میان مجموعه کتاب‌های داد سخن به نقد شعر معاصر اختصاص دارد.
کتابها
بازخوانی نیما یوشیج، بازخوانی ملک‌الشعرای بهار، بازخوانی احمد شاملو
مقالات
شیرِ حق؛ شرحی بر داستان شیر و نخجیران مثنوی مولوی، اندر روابط جوان، چشم و دگرگونی، مفهوم «من» در اشعار بیدل دهلوی، دین فردوسی، نمادهای اساطیری در اشعار هتفیلد-اولریش، ادبیات علمی-تخیلی-اساطیری: بایدها و شایدها، در ستایش شاهنامه، انسان و مهر و مولانا، سرنمون گیاه و انسان کامل در آثار مولوی، فراخوانی برای بازاندیشی در ادبیات پارسی
آموزش و پرورش
مقالات
همپرسی آموزش و پرورش، در ستایش خرسک بازی، طرح حذف آزمون، هویت‌سازی مدرسه‌محور، بیست‌ِ تمام: درباره‌ی نمره، آسیب‌شناسی المپیادهای علمی در ایران، آموزش پویا: راهبردی نو، مرزِ مکتب: بازتعریف نهادهای آموزشی، نقشه‌ای از خلأ
گوناگون
کتابها
بازی‌نامک: شرحی بر مفهوم بازی و روش‌های طراحی بازی، نام‌شناخت: تبارشناسی نامهای شخصی در پانزده زبان، درسنامه‌ی زبان لاتین
